8/11/07

Ευνούχοι

"Αναισθητοποιούμε με όπιο το νεαρό και τον τοποθετούμε καθιστό μέσα σε μπανιέρα γεμάτη με καυτό νερό, ώσπου να περιπέσει σε κατάσταση πλήρους αναισθησίας. Κατόπιν ανοίγουμε το όσχεον και του αφαιρούμε τους όρχεις". Μ’ αυτά τα περιγραφικά λόγια η Πραγματεία περί Ευνούχων, γραμμένη το 1701, εξηγεί τη μέθοδο του ευνουχισμού που ακολουθούσαν τότε στην Ιταλία για να δημιουργήσουν τραγουδιστές της όπερας με εξαιρετικές φωνητικές ικανότητες. Ο ευνουχισμός όμως είναι πολύ αρχαιότερος από την Ιταλία του Διαφωτισμού. Διαδικασία ανέκαθεν επικίνδυνη -δύο στα τρία παιδιά που ευνουχίζονταν πέθαιναν κάποτε από μολύνσεις και αιμορραγία- και βαθιά συνδεδεμένη με τη θρησκεία, ο ευνουχισμός, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, δεν έχει ακόμα εκλείψει.

Αλλαγή φύλου
Η αφαίρεση των όρχεων στα παιδιά εμποδίζει τη διαφοροποίηση του αντρικού φύλου, που επέρχεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Αυτό συμβαίνει γιατί εκλείπει η τεστοστερόνη, η ορμόνη που παράγουν οι όρχεις και η οποία προσδίδει τα λεγόμενα "αντρικά" χαρακτηριστικά. Αποτέλεσμα; Το πέος και ο προστάτης παραμένουν μικρά, η φωνή γίνεται ψιλή αντί να χοντρύνει, η τριχοφυΐα εξαφανίζεται και οι μύες ατροφούν. Και καθώς μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες της τεστοστερόνης είναι να διεγείρει την ερωτική επιθυμία, οι ευνούχοι δεν είναι μόνο στείροι, αλλά και ανίκανοι. Συμβαίνει ωστόσο συχνά άλλες ορμόνες επινεφρίδιας προέλευσης να υποκαταστήσουν μερικώς τη λειτουργία της τεστοστερόνης. Στην περίπτωση αυτή έχουμε ευνούχους που μπορούν έως ένα βαθμό να έχουν φυσιολογικές σεξουαλικές σχέσεις. Αυτό που τους λείπει συνήθως είναι η επιθυμία και όχι η τεχνική ικανότητα. Λέγεται πως ο Φαρινέλι, διάσημος ευνούχος τραγουδιστής του 18ου αιώνα, πλάγιαζε με γυναίκες που ξετρελαίνονταν γι’ αυτόν, αλλά την κρίσιμη στιγμή επενέβαινε ο αδερφός του Ρικάρντο, ο οποίος κάθε άλλο παρά ευνούχος ήταν.

Εφεύρεση των Κινέζων
Αν και ευρύτατα διαδεδομένος στην Ευρώπη, ο ευνουχισμός είναι κινεζική εφεύρεση που χρονολογείται εδώ και 5.000 χρόνια. Στην Κίνα μόνο οι ευνούχοι μπορούσαν να μιλούν απευθείας με τον αυτοκράτορα - οι υπόλοιποι έπρεπε να του γράφουν. Η απόλυτη πίστη των Κινέζων ευνούχων προς τον κύριό τους αμειβόταν με τιμές και τίτλους ως φύλακες χαρεμιών ή ναών ή ως επικεφαλής σημαντικών θρησκευτικών τελετών, καθώς και με αξιοσέβαστες διοικητικές θέσεις. Ως αντάλλαγμα εκείνοι έχαναν τον ανδρισμό τους και τη δυνατότητα ανάπτυξης φυσιολογικών οικογενειακών και κοινωνικών σχέσεων. Η ψυχολογική τους κατάσταση κυμαινόταν ανάμεσα στο μίσος για τον εαυτό τους, στη μελαγχολία και στην απογοήτευση. Δεν τους έλειπε ωστόσο η επιθετικότητα. Η έλλειψη της τεστοστερόνης μπορεί να είχε σωματικές συνέπειες, αλλά σε ψυχολογικό επίπεδο οι επιπτώσεις της απώλειάς της ήταν αμελητέες. Ανάμεσα στο 1505 και στο 1510, ο ευνούχος Λιου Τσιν υπήρξε αντιβασιλέας του αυτοκράτορα Γουτσού. Κατά τη διάρκεια της αντιβασιλείας του κατέπνιξε με βιαιότατο τρόπο μια εξέγερση αριστοκρατών, διέταξε τον αποκεφαλισμό πολλών απ’ αυτούς και τους αντικατέστησε με άλλους ευνούχους.

Όρχεις σε κουτί
Δεν ήταν λίγοι οι ευνούχοι που φυλούσαν ζηλότυπα τους όρχεις τους σε κάποιο κουτί, απαιτώντας να ταφούν μαζί τους ώστε να ολοκληρωθούν ως άντρες στον άλλο κόσμο. Από την Κίνα, η πρακτική του ευνουχισμού μεταφέρθηκε στη Δύση. Οι Ρωμαίοι εισήγαγαν από τους Χετταίους τη λατρεία της Κουμπάμπα, μιας θεότητας της γονιμότητας και της γης, την οποία μετονόμασαν σε Κυβέλη. Οι πιστοί της Κυβέλης όφειλαν να προσφέρουν στη θεά το πέος και τους όρχεις τους, κόβοντάς τα μόνοι τους μ’ ένα πέτρινο μαχαίρι κατά τη διάρκεια τελετουργικού οργίου που πραγματοποιούνταν κάθε χρόνο στις 24 Μαρτίου. Οι Ρωμαίοι ανακάλυψαν κάποτε ότι οι ευνούχοι μπορούσαν να χρησιμεύσουν και σε πιο εγκόσμιες απολαύσεις, αφού η επιδερμίδα τους παρέμενε απαλή και άτριχη κάνοντας το σώμα τους να μοιάζει με το γυναικείο. Καθιέρωσαν έτσι δύο μεθόδους ευνουχισμού. Ο λεγόμενος "μαύρος ευνουχισμός" περιλάμβανε την αφαίρεση όχι μόνο των όρχεων αλλά και του πέους, καθιστώντας τους ευνούχους ακόμα περισσότερο όμοιους με τις γυναίκες. Στην περίπτωση του "λευκού ευνουχισμού" διατηρούσαν το πέος. Στα σκλαβοπάζαρα της Ρώμης οι ευνούχοι μοσχοπουλιόντουσαν, πιάνοντας τιμές μέχρι και 250 φορές υψηλότερες από εκείνες των κοινών σκλάβων, ανάλογα με την κατηγορία: υπήρχε ο semivir, ο κατά το ήμισυ άντρας, ο eviratus, ο εντελώς ευνουχισμένος, ο mollus, ο ελαφρά θηλυπρεπής και ο *@#!#cus, ο οποίος είχε τόσο έντονα τα γυναικεία χαρακτηριστικά και τις κινήσεις, ώστε μπορούσαν να τον περάσουν για χορεύτρια.

Αλλεπάλληλοι ευνουχισμοί
Οι Άραβες καθυστέρησαν να μάθουν τη χρησιμότητα των ευνούχων γιατί ο Μωάμεθ είχε απαγορεύσει τον ευνουχισμό τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων. Τον ανακάλυψαν το 750 όταν κατέκτησαν την Περσία, στην οποία η συνήθεια αυτή είχε εισαχθεί πολύ νωρίτερα από την Κίνα. Οι Άραβες τότε ξέχασαν αμέσως την εντολή του Προφήτη, δεδομένου ότι οι ευνούχοι αποτελούσαν ιδανικούς φύλακες για τα χαρέμια. Στα χρόνια εκείνα, σκλάβοι από το Βυζάντιο, την Κίνα, τη Νουβία, την Αιθιοπία και την Ευρώπη μεταφέρονταν σε κέντρα ευνουχισμού που βρίσκονταν στη Σαμαρκάνδη, στην αιγυπτιακή πόλη Ασιούτ (αρχαία Λυκόπολις των Ελλήνων) και στην αρμενική Ντερμπέντ, για να ευνουχιστούν και να πουληθούν στη συνέχεια σε εμπόρους της Βαγδάτης ή του Καΐρου.

Υπάρχουν ακόμα;
Στην Ινδία ο νόμος απαγορεύει τον ευνουχισμό. Όσοι όμως επιθυμούν κάτι τέτοιο το κάνουν στα κρυφά. Οι Χίζρας, ένα εκατομμύριο πιστοί της θεάς Μπαχουχάρα Μάτα, εξαιρούνται. Αυτοί είναι επίσημα και οι νόμιμοι ευνούχοι, αφού η λατρεία της θεάς τους επιβάλλει ν’ απαλλαγούν από κάθε ίχνος ανδρισμού. Συμμετέχουν σε τελετές γάμων και γεννήσεων, όπου ευλογούν την τύχη και την ευημερία. Η τελευταία μαρτυρία εμπορίου ευνούχων έγινε το 1995. Μια Αμερικανίδα δημοσιογράφος, η Τσία Τζάφρεϊ, διαπίστωσε τότε πως στην Γκόα, στα δυτικά παράλια της Ινδίας, γινόταν παράνομο εμπόριο ευνούχων σκλάβων, οι οποίοι πωλούνταν για να υπηρετήσουν στα χαρέμια της Μέσης Ανατολής. Μια παράδοση πέντε χιλιάδων χρόνων είναι δύσκολο να σβήσει...

Focus
Tεύχος Νο 7
Σεπτέμβριος 2000

Δεν υπάρχουν σχόλια: