Έχεις χρόνο για λίγη ομορφιά;

Το πάλαι ποτέ παιδί θαύμα της κλασικής μουσικής πήρε το πανάκριβο Στραντιβάριους και στάθηκε μπροστά στις σκάλες του Μετρό, για να παίξει για λίγα κέρματα και να καταγράψει αντιδράσεις.

Ώρα αιχμής στο μετρό της Ουάσιγκτον. Αγχωμένοι γιάπηδες τρέχουν προς τις δουλειές τους. Πιεσμένοι κυβερνητικοί υπάλληλοι κοιτάνε το ρολόι τους ιδρωμένοι. Μαμάδες σέρνουν τα παιδιά τους προς αδιευκρίνιστες υποχρεώσεις. Η ρουτίνα θριαμβεύει, δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο, λίγο πριν τις 8 το πρωί μιας παγωμένης Παρασκευής, στον σταθμό Enfant Plaza”της πρωτεύουσας της Αμερικής.

Σε μια γωνιά, ένας 39χρονος πλανόδιος μουσικός ανοίγει την θήκη του βιολιού του. Πιάνει το δοξάρι και αρχίζει να παίζει. Η μουσική, παραδόξως καλή.

Τι κάνεις; Σταματάς να ακούσεις την όμορφη χαλαρωτική μελωδία; Περνάς ενοχλημένος από την αγενή απαίτηση του για τον χρόνο σου, και λίγο από το χρήμα σου; Πετάς ένα κέρμα, έτσι για ευγένεια, χωρίς να σταθείς; Σε κάνει να νιώθεις λίγο άσχημα; Μήπως είναι καλός; Έχεις χρόνο για λίγη ομορφιά;

Οι ερωτήσεις σαφείς. Και πλέον, όχι αναπάντητες. Το πείραμα έγινε από την εφημερίδα Washington Post. O πλανόδιος μουσικός, δεν ήταν ακριβώς πλανόδιος. Ονομαζόταν Τζόσουα Μπελ, το άλλοτε παιδί θαύμα της κλασικής μουσικής. Τρεις μέρες πριν, είχε γεμίσει ασφυκτικά το θέατρο Συμφωνικής Μουσικής της Βοστόνης.

Το φθηνότερο εισιτήριο κόστιζε 100 δολάρια. Το βιολί του ήταν ένα φίνο Στρατιβάριους κατασκευασμένο το 1710. Για την περίσταση, ήταν ντυμένος με τζιν, μπλουζάκι και ένα καπέλο του μπέιζμπολ. Για 43 λεπτά της ώρας έπαιζε αριστουργήματα της κλασικής μουσικής, μπροστά από λίγα διάσπαρτα δολάρια στην κατά τ' άλλα άδεια θήκη του αξίας 3,5 εκατομμυρίων δολαρίων βιολιού του.

Το εγχείρημα καταγραφόταν από κάμερες της εφημερίδας, ενώ στελέχη της ήταν διασκορπισμένα στον σταθμό. Το αποτέλεσμα; Πενιχρό. Συνολικό κέρδος; 32 δολάρια και 17 σέντς. Κάποιοι πετούσαν απλά 25 σέντς, χωρίς να γυρίσουν καν το κεφάλι.
Συνολικά πέρασαν 1070 άνθρωποι, τρέχοντας κυνηγημένοι από την καθημερινότητα. Όλα τα target group καλύπτονταν: Νέοι, ηλικιωμένοι, μεσήλικες, λευκοί, μαύροι, παιδιά. Σχεδόν όλοι αδιαφορούσαν.

Μόνο μια ομάδα ήταν πιστή στην ομορφιά: Τα μικρά παιδιά που χωρίς εξαιρέσεις σταματούσαν, πριν συρθούν από τους εκνευρισμένους γονείς τους προς κάποιες γκρίζες υποχρεώσεις. Αρκετοί από τους περαστικούς εντοπίστηκαν μετά το πείραμα.

Με το πρόσχημα μιας έρευνας για τα μέσα μαζικής μεταφοράς ρωτήθηκαν αν είδαν κάτι αξιόλογο εκείνη την ημέρα στο μετρό. «Τίποτα» ήταν η συντριπτική απάντηση.
Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις πλέον, δόθηκαν κατόπιν έρευνας. Πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, χρόνος για χάσιμο, χρόνος για ομορφιά δεν υπάρχει. Η ρουτίνα είναι ανελέητη, δεν χωράει η μουσική αν δεν σερβιριστεί με την κατάλληλη συσκευασία.

Και ο Τζόσουα Μπελ, συνηθισμένος στην αποθέωση, έμεινε μετέωρος και αμήχανος: Το πιο δύσκολο ήταν το διάστημα ανάμεσα στα δυο κομμάτια. Κανείς δεν χειροκροτούσε, ακούγονταν μόνο βήματα, έλεγε μετά, όχι ακριβώς ταπεινωμένος, αλλά σίγουρα προβληματισμένος.

Οσο για τον λόγο της απαξίωσης του; Τα χρήματα που κάνουν τον κόσμο να περιστρέφεται και να μην γυρίζει όταν υπάρχει λόγος; 32 δολάρια σε λιγότερο από μια ώρα; Δεν ήταν άσχημα, αστειεύτηκε. Δεν μπορούσε να κάνει και τίποτα άλλο.

Δημήτρης Θεοδωρόπουλος