18/10/13

Ο Paganini, ο Strauss, ο Liszt & το καμπανάκι

Εν αρχή ην ο Niccolò Paganini [1782-1840]: διάσημος βιρτουόζος του βιολιού, μια δαιμονική φιγούρα, που κατάφερε να κερδίσει μια θέση δίπλα στο... διάβολο, μιας και οι δεισιδαιμονίες -και όχι μόνο- της εποχής θεώρησαν το εκπληκτικό του ταλέντο ως σατανικό χάρισμα. Παρά την άστατη ζωή του [ποτό-τζόγος-γυναίκες] περιοδεύει ανά τας Ευρώπας, με διθυραμβικές κριτικές. Προς το τέλος της ζωής του ταλαιπωρείται από μια ασθένεια του λάρυγγα (φυματίωση ή καρκίνο).
Θεωρείται ο πρώτος καλλιτέχνης που περιόδευε χωρίς συνοδεία άλλων μουσικών, θέτοντας τις βάσεις για τον σολιστικό ρόλο. Το κοινό παραληρούσε στις συναυλίες του, σε σημείο που οι κυρίες να λιποθυμούν και οι άντρες να κλαίνε. Ήταν τέτοια η συναισθηματική φόρτιση που προκαλούσε, ώστε κυκλοφορούσαν οι φήμες πως είχε πουλήσει την ψυχή του στο διάβολο με αντάλλαγμα το μαγευτικό του παίξιμο· φήμες που κόστισαν στη σορό του πέντε χρόνια στο δρόμο, αφού πουθενά δεν γινόταν δεκτή για ενταφιασμό.



Και τώρα στο θέμα μας: τι κοινό έχουν…
Ι.     το Violin Concerto No2 in B minor op.7 του Niccolò Paganini [1826],
ΙΙ.     το Walzer à la Paganini op. 11 του Johann Strauss Ι [1828] και
ΙΙΙ.     η Étude S.140 No.3 "La Campanella" του Franz Liszt [1838 & 1851]


Ι. Το 2ο κονσέρτο του Paganini περιλαμβάνει 3 μέρη εκ των οποίων το 3ο [και ουχί το μακρύτερο] ονόματι Rondo à la clochette ή La Cambanella είναι ξακουστό για το περίπλοκο και δεξιοτεχνικό του παίξιμο αλλά και για το τριγωνάκι που μιμείται τον ήχο ενός καμπανακίου. Η πρεμιέρα του κονσέρτου έγινε το 1827 στη Σκάλα του Μιλάνου με σολίστα τον ίδιο τον συνθέτη. 

Violin Concerto No2 in B minor op.7 του Niccolò Paganini

ΙΙ. Η πιο πάνω Campanella έχει χρησιμοποιηθεί από τον Johann Strauss I στο Walzer a la Paganini έργο 11. Όταν κατά το πρώτο του τουρνέ ο Παγκανίνι έφτασε στη Βιέννη του 1828, οι Βιεννέζοι λάτρεις της μουσικής περίμεναν πράματα και θάματα κατά την εμφάνισή του. Πράγματι, όλοι μιλούσαν για την επιτυχία του και κυρίως για την Campanella από το κονσέρτο Νο2. Μεταξύ του κοινού ήταν και ο 24χρονος Strauss, ο οποίος ατάκα κι επί τόπου έγραψε ένα βαλς ονόματι Campanella στο ύφος του Παγκανίνι, το οποίο και είχε τεράστια επιτυχία στο ρεπερτόριό του. 

Walzer à la Paganini op. 11 του Johann Strauss Ι


ΙΙI. Η ίδια Campanella, έχει χρησιμοποιηθεί και από τον Franz Liszt στην 3η απ' τις 6 Grandes études de Paganini, S. 141, του 1851, που προέκυψε από αναθεώρηση μιας παλαιότερης έκδοσης του 1838: τις Études d' exécution transcendente d' après Paganini, S.140. Χρησιμοποίησε τέτοια τεχνικά εφέ στο πιάνο που θυμίζουν, όντως, ήχο καμπάνας…

Étude S.140 No.3 "La Campanella" του Franz Liszt






2 σχόλια:

MYSTELIOS είπε...

Υπέροχες και διαχρονικές μελωδίες, σε ευχαριστούμε πολύ Ιωάννα !!!
Καλό Σαββατοκύριακο και καλή συνέχεια !!!

habilis είπε...

Εξαιρετική ανάρτηση !!!