Δύσκολοι καιροί για ...Άγιες Νύχτες

Δύσκολοι καιροί για Άγιες Νύχτες· με τα παιδιά στους δρόμους να διεκδικούν το μέλλον τους, και τους μεγάλους… μα αυτοί έχουν ήδη γράψει τόσα πολλά και πράττουν τόσα λίγα. Ή μήπως έπραξαν, μη συνειδητοποιώντας πως οι συνέπειες των ατομικών τους πράξεων κρατάνε χρόνια ενώ θα έπρεπε να ξέρουν τι κόσμο θα αφήσουν στην 5η γενιά!

Δύσκολοι καιροί για Άγιες Νύχτες· γι αυτό, Έχε το νου σου στο παιδί…
Και όταν θα 'ρθουν οι καιροί που θα 'χει σβήσει το κερί στην καταιγίδα…
Υπερασπίσου το παιδί γιατί αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα!

Δύσκολοι καιροί για Άγιες Νύχτες· μα θα ήθελα να γράψω για... την Άγια Νύχτα! τη μοναδική Άγια Νύχτα, αυτήν που γνωρίσαμε απ' τα γεννοφάσκια μας. Αυτήν που όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε σιγοψιθυρίσει. Πόσοι όμως γνωρίζουν την ιστορία της; Ιδού, λοιπόν:

Stille Nacht! - Άγια Νύχτα! - Silent Νight! ...

Στίχοι: Josef Mohr [περίπου 1816-1818]
Μουσική: Franz Xaver Gruber [περίπου 1820]

Stille Nacht! Heilige Nacht!
Alles schläft; einsam wacht
Nur das traute [[hoch]] heilige Paar.
Holder Knab im lockigten Haar,
Schlafe in himmlischer Ruh!
Schlafe in himmlischer Ruh!

Παραμονή Χριστουγέννων του 1818 στο Oberndorf, ένα γραφικό χωριουδάκι κάπου στο Salzburg της Αυστρίας γενέτειρα του Mozart, οι πιστοί παρακολουθούν τη λειτουργία. Ξαφνικά χαλάει το μοναδικό όργανο της εκκλησίας, κι ο εφημέριος Joseph Mohr αναρωτιέται πώς θα κάνει τη λειτουργία της γέννησης την επόμενη νύχτα. Μαζί με τον Franz Gruber - δάσκαλο του χωριού και οργανίστα της εκκλησίας - προσπαθούν να βρουν μια λύση. Ο Gruber παίζει κιθάρα εξίσου καλά κι έτσι αποφασίζουν να γράψουν ένα τραγούδι για να το ψάλλουν μαζί το επόμενο βράδυ.

Ο πατέρας Mohr αντικρίζοντας τα χιονισμένα σπίτια και έλατα του μικρού χωριού, φαντάστηκε πως, κάπως έτσι θα ήταν κι η νύχτα εκείνη στη Βηθλεέμ... Εμπνεύστηκε, λοιπόν, τους στίχους του τραγουδιού, που λίγο αργότερα θα κατακτούσε ολόκληρο τον κόσμο… Δίνει τους στίχους στον Gruber κι αυτός με τη σειρά του συνθέτει τις πρώτες του νότες. Με το ξημέρωμα, το τραγούδι ήταν έτοιμο…

Ξημερώματα της 25ης Δεκεμβρίου του 1818 στην μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Oberndorf, μετά το Ευαγγέλιο του Αποστόλου Λουκά, που αναφέρεται στη γέννηση, ο πατέρας Joseph Mohr πλησιάζει τον Franz Gruber και με συνοδεία την κιθάρα αρχίζουν να ψέλνουν την Άγια Νύχτα…
Την παγερή σιωπή στο ακροατήριο ακολούθησε μια γλυκιά γυναικεία φωνή που επανέλαβε κατανυχτικά τη μελωδία· και μετά κι άλλη, κι άλλη, ώσπου όλοι μαζί οι πιστοί έψαλαν πολλές φορές το χριστουγεννιάτικο τραγούδι που γεννήθηκε κάτω από αυτές τις παράξενες συνθήκες…

Σε λίγες μέρες φτάνει στο Oberndorf ο διάσημος τεχνίτης Μαουράχερ για να επισκευάσει το εκκλησιαστικό όργανο. Μαθαίνει για τον ύμνο, ζητά να το ακούσει και ενθουσιάζεται τόσο πολύ που υπόσχεται να το κάνει γνωστό σε όλες τις μεγάλες πόλεις... Έτσι, η μελωδία πέρασε σε όλη την Αυστρία και Γερμανία για να φτάσει στα πέρατα του κόσμου.

Πολλοί μεγάλοι μουσουργοί ασχολήθηκαν με το τραγούδι και όλοι συμφώνησαν ότι η μελωδία του είναι τόσο δυνατή, που με το πρώτο της άκουσμα καταφέρνει να ξυπνήσει στις ανθρώπινες καρδιές συναισθήματα θρησκευτικότητας και χριστιανικής αδελφοσύνης.
Με τον καιρό τα ονόματα των δημιουργών ξεχάστηκαν και η πρώτη έκδοση του τραγουδιού που έγινε το 1840 είχε την ένδειξη ‘άγνωστος συνθέτης’.

Ωστόσο, η ιστορία αυτή είναι πηγή κάποιων διαφωνιών. Η παράδοση προτιμά τους Mohr και Gruber να γράφουν τον ύμνο έτσι όπως περιγράφηκε πιο πάνω, με κάποιες παραλλαγές ως προς την ...σιωπή του εκκλησιαστικού οργάνου· λέγεται ότι σκούριασε, ή ότι ποντίκι μάσησε ζωτικά του μέρη. Πρόσφατα στοιχεία, όμως, δείχνουν ότι η παραπάνω ιστορία είνα μόνο λαϊκή παράδοση. Ένα παλαιό χειρόγραφο που έχει ανακαλυφθεί παρουσιάζει ότι ο Franz Gruber έγραψε τη μουσική 2-4 έτη αφότου ο Mohr έγραψε τους στίχους.
Οποιαδήποτε κι αν είναι η αλήθεια, αυτό το Χριστουγεννιάτικο τραγούδι έχει γίνει παγκοσμίως δημοφιλές για τόσα χρόνια και κλασικό στο είδος του.