25/1/09

Η Μαρικκού, η Μιχαλού τζιαι η κουτσή Μαρία …

Γυναικείες …προσωπικότητες οι δύο πρώτες· για την τρίτη δε βάζω το χέρι σας στη φωτιά καθότι παραπέμπει στου νεοέλληνα το …προσωπείον!

Περί της Μαρίας νομίζω πως δε χρειάζεται να λεχθούν και πολλά. Απ’ τις πολλές αναθέσεις ευτελών -τάχα- δραστηριοτήτων, την έχουμε καταντήσει …ανάπηρη και δη κουτσή. Θέλοντας να αποφύγουμε καταστάσεις, αποδίδουμε σ’ αυτές ένα μειωτικό χαρακτηρισμό φορτώνοντάς τες στο θύμα μας και λέγοντας ααα αυτοοό; αυτό το κάνει κι η κουτσή Μαρία! ενώ εμείς την …κάνουμε με ελαφρά πηδηματάκια. Τη Μαρία πέρα από κουτσή, την γνωρίσαμε και ως τηλεοπτική ...Μαρία η άσχημη.

Για τη μαντάμ Μιχαλού ένα σας λέω: φροντίστε να μην της χρωστάτε ή σε κάθε περίπτωση να τα ξεχρεώνετε στην ώρα τους, γιατί αλίμονο αν σας πιάσει το στόμα της... ούτε ο Νιαγάρας δε σας ξεπλένει! Στου Όθωνα τα χρόνια η κυρά Μιχαλού είχε αναλάβει το ταβερνάκι του μακαρίτη άντρα της σε σοκάκι του Ναυπλίου. Εκτός απ’ τον άντρα της έχασε και την πίστη της στους πελάτες, γιατί συνέχισε μεν τα βερεσέδια αλλά εντός αυστηρού χρονικού περιθωρίου· ούτε μέρα παραπάνω. Αλλιώς, η …περιποίηση που είχες ήταν …εξευτελιστική. Έτσι την έπαθε ένας κατακα[η]μένος ανθρωπάκος, που αδυνατώντας σε κάποια φάση της ζωής του να ξεχρεώσει τα χρέη του προς την Μιχαλού, παραμιλούσε και παραπατούσε νυχθημερόν στους δρόμους του Ναυπλίου ψάχνοντας απεγνωσμένα λύση. Και όποιος απορούσε, έπαιρνε την απάντηση πως, εε, αυτός… χρωστάει της Μιχαλούς! Μπορεί σήμερα να μη ζει η Μιχαλού, αλλά η λίστα της όλο και μεγαλώνει…

Η Μαρικκού που τα Λεύκαρα· μια φράση που την άκουγα από μικρή και κανείς δε γνώριζε να μου την δικαιολογήσει… Μύθος; Φήμες; Αληθινή ιστορία; Ποιος ξέρει αφού τα στοιχεία βασίζονται σε μαρτυρίες κατοίκων του χωριού, έτσι όπως τις συνέλεξα από δω. Τα Λεύκαρα -χωριό της Κύπρου- ήταν φημισμένο για τα λευκαρίτικα κεντήματα και τις δαντέλες του. Από τον 12ο αιώνα αρχίζει η μεγάλη ιστορία του σαν κέντρο χειροτεχνίας, αφού η τέχνη περνούσε από μητέρα σε κόρη κι από γενιά σε γενιά. Τα κεντήματα αποτελούσαν απαραίτητο ...αξεσουάρ για την προίκα κάθε κοπέλας. Ταυτόχρονα όμως, οι Λευκαρίτες ταξίδευαν εντός και εκτός Κύπρου για να πουλήσουν την πραμάτεια τους και γυρνώντας πίσω έφερναν εμπειρίες και κέρδη. Το χωριό ευημερούσε και στις δεκαετίες 1920 και 1930 κτίζονταν μεγάλα διώροφα σπίτια με μπαλκόνια και στέγες από κεραμίδια. Η Μαρικκού, λοιπόν, ήταν η πρώτη business woman της εποχής του 1900, γυναίκα όμορφη πληθωρική γύρω στα 45 -υπολογίζεται πως γεννήθηκε γύρω στο 1855- άγνωστο αν είχε παντρευτεί, άγνωστοι και τυχόν απόγονοι. Επιχειρηματίας και πολύ κοινωνική, έγινε γνωστή και εκτός συνόρων αφού ταξίδευε η ίδια για να πουλήσει τα κεντήματά της και κατάφερε απ’ τα πλούτη της να ζει σε παλάτι. Λέγεται πως την εποχή εκείνη την επισκέπτονταν συχνά οι Λαρνακείς, οι οποίοι την έβλεπαν πάντα πολυάσχολη και λιγομίλητη όταν εργαζόταν και προσηλωμένη στον στόχο της. Πολλοί τη θεωρούσαν τρελή [σήμερα το λένε εργασιομανής…] για τις εμμονές της στη καριέρα. Όταν, λοιπόν, κάποιος δεν προλάβαινε την υποχρέωση που είχε αναλάβει, ο φίλος του έλεγε: και ποιος θα την αναλάβει, η Μαρικκού που τα Λεύκαρα;

Στο Συλλεκτικό Τεύχος The National Geographic Magazine, Ιούλιος 1928, Η Κύπρος στις αρχές του περασμένου αιώνα, αναφέρει ότι το χωριό κατέχει τα πρωτεία παγκοσμίως τόσο για τις δαντέλες και τα κεντήματά του, όσο και για τα ...προβλήματα όρασης, καθώς γυναίκες και κορίτσια κάθονται χειμώνα - καλοκαίρι ταλαιπωρώντας τα μάτια τους με αυτή τη λεπτοδουλειά. Η φτωχή Κύπρος χωρίς τις γυναίκες της θα είχε χρεοκοπήσει, καθώς οι άντρες συχνάζουν στα καφενεία, πολιτικολογώντας και αναθεματίζοντας την κυβέρνηση χωρίς να ενοχλούν τις γυναίκες στη δουλειά τους. Οποιαδήποτε ώρα της μέρας, ήταν σίγουρος κανείς πως θα χρειαστεί να περιμένει αρκετά ώσπου μια αντρική ομήγυρη μετακινήσει τις καρέκλες της! Χάρη στις γυναίκες και τα ακούραστα μάτια τους, τα Λεύκαρα ευημερούν…










Όχι, δεν είναι η Μαρικκού που τα Λεύκαρα στη φωτό·

η γιαγιά μου είναι, η Ειρήνη που το Τριμίθθι!











16 σχόλια:

phlou...flis είπε...

περιμένουμε ανάλυση και για το κουσούρι της ...Κατίνας, το ...της Χάιδως, για την καημένη ...Μαριορή και τι δεν έχει και λοιπές γυναικείες ...διασημότητες.

Ανώνυμος είπε...

Para Lucía, no ha parado hasta que le he hecho una manta para el sofá a ella.
Me decía que la terminase rápido, y como le contesté que tenía que hacer otras cosicas me dijo que hoy, mañana y todos los días no hicera otra cosa hasta que la terminase, luego ya haces las otras cosas.

jf είπε...

Ποιος θα μου μεταφράσει τον/την elma Krom ?
Αν με βρίζει, ας το καλύτερα...

Meropi είπε...

Jaman Fou μου,
την ιστορία της Μιχαλούς την ξέρω κάπως αλλιώς. Ότι η Μιχαλού όσους της χρωστούσαν και δεν πλήρωναν τους έγραφε σε πίνακα στον τοίχο της ταβέρνας της για να τους εκθέσει. Έτσι πλήρωναν για να μην εκτεθούν. Όσους δεν τους ένοιαζε αν θα τους αναρτούσε η Μιχαλού στον πίνακα της, τους θεωρούσαν τρελλούς. Γι' αυτό λέγανε "αυτόν άστον, χρωστά της Μιχαλούς.
Ποιος το λέει αυτό? Μα, η Μαρικκού από τα Λεύκαρα. Χα χα χα

habilis είπε...

Xρωστάω κάτι ψιλά στης Μιχαλούς .
400 ευρώπουλα είναι τα χρωστούμενα .
Θελω να της τα δώσω αλλα δεν τα έχω .

VAD είπε...

Η ελμα κρομ μπορεί να ειναι spam,μην το ανοίγεις,τράβα της μια διαγραφή,
με της συντυγχάνεις,κόρη:)

Το Τριμμύθι είναι η Κοκκινοτριμυθκιά;

jf είπε...

phlou-flis,
δίνω τη σκυτάλη σε σένα... τα καταφέρνεις καλύτερα

Meropi,
γούστα είν' αυτά: τοιχοκολλημένη ή τρελλή; :))

Habilis,
400 ευρώπουλα + ένα στοίχημα... ειδάλλως σε βλέπω να παραπατάς και να παραμιλάς -αν δεν τον κάνεις ήδη :))

VaD,
δεν πρόκειται να της συντύχω... αλλά ας περιμένω για μια μετάφραση πρώτα...

Το Τριμίθθι ανήκει στην επαρχία Κερύνειας, πολύ κοντά στην πόλη

rain είπε...

Για τις πρώτες δύο κάτι ήξερα! Για την τρίτη κυρία δε, γρι. Ωραίες πληροφορίες μπράβο:-)
Ξέρεις για πόσα χρόνια άκουγα και την έκφραση "Σαν την τρελή του Σαγιώ" και δεν είχα ιδέα μέχρι που μεγάλωσα και έμαθα πως ο Σαγιώ είναι ζωγράφος και η "Τρελή" έργο του?
Ολόκληρες ιστορίες κρύβονται πίσω από απλές καθημερινές εκφράσεις!!!
Φιλιά

Phivos Nicolaides είπε...

Εξαίρετο κείμενο. Σου βγάζω το καπέλο!

jf είπε...

rain,
"Σαν την τρελή του Σαγιώ" λοιπόν... ευτυχώς που δεν είναι κι αυτή γυναίκα :))

phivos,
Μετρά η γνώμη σου περισσότερο... Σ' ευχαριστώ πολύ!

stalamatia είπε...

Α μάλιστα τωρά έμαθα για ττη Μαρικκού που τα λεύκαρα,όϊ τίποτε άλλο αλλλά την λέω αυτή την έκφραση και μου αρέσει να ξέρω από που προήλθε.
Και της Μιχαλούς χρωστώ αλλά δεν τη λέω ούτε την κουτσή Μαρία λέω.Τελικά πιο εύκολα υοθετούμε αυτά που βιώσαμε από μικροί.
Να μας γράψεις και άλλα ειδικά κυπριακά.

jf είπε...

stalamatia,
Καλώς την!
Μ' αρέσει και μένα να μαθαίνω την προέλευση λαϊκών φράσεων -πάνω απ' όλα κυπριακών- οπότε με την πρώτη ευκαιρία θα μαζέψω κι άλλο υλικό.

KitsosMitsos είπε...

Αυτό θα πει εμπεριστατωμένη ενημέρωση!
Λύθηκαν πολλές απορίες ;-)

Roadartist είπε...

Εκτός από το πολύ καλό κείμενο, με κέρδισε και η φωτό με τη γιαγιά σου.. Μου θυμίζει τη δική μου, που πλέον δε ζει, αλλά έτσι πάντα τη θυμάμαι. Την έλεγαν και Μαρία.. :) λολ.. Σε μια γωνίτσα να κεντάει, πολύ γλυκιές μορφές.. Καλημέρα!

jf είπε...

KitsosMitsos,
Έτσι! δένω και λύνω...


Roadartist,
Θενκς! Ελπίζω να σου είχε φτιάξει την προίκα η γιαγιά! :)
Έχω ακόμη χειροτεχνήματά της...

Ανώνυμος είπε...

Η Μαρικκού που τα Λεύκαρα ήταν υπαρκτό πρόσωπο.
Εδώ η φωτογραφία της και τα σχετικά.
http://www.newsfromcyprus.net/share/article-5xc.html