Έτος Δημήτρη Μητρόπουλου: 50 χρόνια απ' το θάνατό του [μέρος 1ο]

Επισήμως, έτος Δημήτρη Μητρόπουλου ανακηρύχτηκε το 1996 για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Ανεπισήμως, η JamanFou θα το γιορτάσει φέτος για τα 50 χρόνια από το θάνατό του. Πειράζει?

Σύμπτωση, η ανάρτηση αυτή έρχεται μετά αυτήν της Edith Piaf. Και τι κοινό έχουν? Ο τρόπος που και οι δύο επέλεξαν να συναντήσουν το θάνατο, αγνοώντας τις παραινέσεις των γιατρών και θέτοντας υπεράνω της ζωής τους, αυτό για το οποίο ζούσαν… τη Μουσική…

1959, σε μια θριαμβευτική συναυλία στη Νέα Υόρκη η Piaf καταρρέει [και όχι για πρώτη φορά] στη σκηνή μπρος στο κοινό. Μπαίνει εσπευσμένα στο νοσοκομείο για [ακόμη μία] θεραπεία κι εκεί κωφεύει στις οδηγίες όλων, να παρατήσει το τραγούδι… [Πέθανε βέβαια μετά από 4 χρόνια όντας σε κώμα]

1959 όμως, και ο Δημήτρης Μητρόπουλος παθαίνει βαριά καρδιακή προσβολή [μετά την πρώτη το 1952]. Δεν "κρεμάει" τη μπαγκέτα του, μα σε πείσμα των καρδιολόγων και της κοινής λογικής, διαλέγει την ...αυτοκτονία.

1960.11.2, κι ενώ διευθύνει -σε πρόβα- στο πόντιουμ της Σκάλας του Μιλάνου την 3η Συμφωνία του Mahler, σταματά, κάθεται στο ψηλό του σκαμνί, το πρόσωπό του πετρώνει κι αρχίζει αργά να γέρνει… Πάνω του βρέθηκε ιδιόχειρο σημείωμα με τις τελευταίες θελήσεις του, μεταξύ των οποίων και ο τρόπος ταφής του: να μην εκτεθεί σε κοινή θέα και να αποτεφρωθεί χωρίς τελετή και κατά τον πλέον σύμφορο τρόπο.

Πρόσφατα σ’ αυτήν εδώ την ανάρτηση εξωθούσα την ‘υψηλή’ μουσική να… κατέβει στο λαό!

Ακόμη κι ο -διεθνούς φήμης μαέστρος, συνθέτης και πιανίστας-  Δημήτρης Μητρόπουλος έκανε αβαρίες προσφέροντας μουσική στο λαό. Έλεγε …όπως και στα παιδιά, είμαστε αναγκασμένοι να του δίνουμε ζαχαρωτά έτσι ώστε να μπορέσει να καταπιεί και κανένα πικρότερο φάρμακο, ώσπου να γίνει ικανός ν’ απολαύσει κάτι, για την κατανόηση του οποίου πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια.

Παρά τα πιστεύω του
...πως, η αξία της υψηλής μουσικής υφίσταται μείωσι όταν η εκτέλεσις γίνεται σε ανοικτό χώρο… όμως ο περισσότερος κόσμος δεν το αντιλαμβάνεται… Απ' τη μια η εκτέλεσις τέτοιων μουσικών έργων σε κλειστό χώρο εξασφαλίζη την καλλιτεχνική πληρότητα,  απ' την άλλη η μείωσις της αποδόσεως που συντελείται στο ύπαιθρο έχει αξιοσημείωτο αντάλλαγμα το εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον… Όμως η μουσική δεν πρέπει να κάνη καμία συγκατάβασι…

...και επίσης πως, η Τέχνη κατά ένα μοιραίο τρόπο είναι αριστοκρατική· η Μουσική κατανοείται δυσκολώτερα από το Λόγο καθώς είναι μια ιδιαίτερη γλώσσα που πρέπει να τη γνωρίζει κανείς βαθειά. Ο άνθρωπος μπορεί να καταλάβει εύκολα μια μικρή μελωδία… η ανώτερη όμως μουσική είναι μια αρχιτεκτονική ήχων...  Ακούς μια συμφωνία. Δεν αρκεί. Όπως δεν αρκεί να βλέπεις τον Παρθενώνα και να αναρωτιέσαι πώς ανέβασαν εκεί πάνω τα μάρμαρα. Πρέπει να συλλαμβάνεις το νόημα της αρχιτεκτονικής...

Παρά, λοιπόν, τη γνώμη του ότι οι ανοιχτοί χώροι δεν ήταν οι ενδεδειγμένοι από άποψη ακουστικής, εντούτοις, ο Μητρόπουλος την παρέβλεψε για να υπηρετήσει τον σκοπό του: να διδάξει και να διαδώσει τη μουσική σε όσο το δυνατό ευρύτερο κοινό, και μάλιστα σε κοινό που απαρτίζεται από άτομα που δεν έχουν την ευκαιρία ή τη δυνατότητα ή και την επιθυμία ακόμη ν’ ακούσουν τη μουσική που παίζεται στους κατάλληλους καθιερωμένους χώρους. Πρώτος αυτός εγκαινίασε τις συναυλίες στα αρχαία θέατρα - Επιδαύρου, 21.9.1936, Δελφών, αρχαίας Κορίνθου, Σικυώνος…

Πίστευε πως, όπως ο καλλιτέχνης καταβάλλει κόπον, πρέπει και το κοινό να μη ζητή μια εύκολη τέρψι, αλλά να κοπιάση, και όταν κατανοήση, θα νοιώση το ξεκούρασμα που προσφέρει η μεγάλη τέχνη. Υπάρχουν όμως μυστικά της τέχνης που πρέπει να τα γνωρίζη κανείς. Πρέπει με τρεις λέξεις: να είναι μεμυημένος.

Βέβαια, ο ίδιος είχε εμμονή σε σύγχρονο ρεπερτόριο κι ένιωθε ‘δυστυχής’ για το αποτέλεσμα καθώς το μεν κοινό αδρανούσε να ακολουθήσει τα ‘μοντέρνα’ ρεύματα, οι δε δημιουργοί αρνούνταν να βγουν απ’ τα γυάλινο πύργο τους...

Τελικά μου φαίνεται, πως η υψηλή μουσική στέκει πολύ υψηλά και θ’ αργήσει πολύ να κατέβει…

Πηγή:

Κείμενα Δημήτρη Μητρόπουλου
Απόστολος Κώστιος

Φωτο: εδώ