21/2/10

Çiftetelli ala Bach! ...ή... Όταν το Τσιφτετέλι συναντά τον Μπαχ!

Η Σύνθεση του Τσιφτετελιού...


...και η Αντιστικτική Αποσύνθεσή του! αλα Μπαχ


Τέλι-τέλι-τέλι… εν τέλ[ε]ι... Çiftetelli

Λάγνος χορός που επικεντρώνει το βλέμμα σε ενδεικτικά σημεία της γυναικείας θηλυκότητας εν ώρα αισθησιακού κουνήματος του στήθους και της κοιλιάς, καθώς και του λικνίσματος των γοφών, του  σπασίματος της μέσης, των κινήσεων των χεριών και πάει λέγοντας…
Κατά μίαν ετυμολογία, σημαίνει διπλή [Çifte] χορδή [telli], αφού οι παλιοί ανατολίτες μουσικοί χόρδιζαν τις δύο ψηλότερες χορδές του βιολιού σε απόσταση οκτάβας, ώστε η μελωδία να ηχεί ενισχυμένη.
Κατά μία δεύτερη, σημαίνει το τέλι [χορδή ≈ μουσική] του τσίφτη - μερακλή και καραμπουζουκλή, που μια χαρά περνά,  καθώς αρέσκεται [νυν και αεί] να βλέπει γυναίκες να χορεύουν με αισθησιασμό.

Χορός γυναικείος το Çiftetelli, χορός ανδρικός το Zeibekiko / Zeybekiko, εκ του Zeibek / Zeybek ορμώμενος, του άτακτου δηλαδή στρατιώτη της οθωμανικής αυτοκρατορίας του 17ου αι. ή κατ' άλλους του Τούρκου χωριάτη. 

Ενίοτε και το Ζεϊμπέκικο συναντά τον Μπαχ... έτσι όπως ορίζεται στα Πεζά Κείμενα του Μποστ, Μια νύχτα στον Αιγάλεω !

Συγχορδίες Mπαχ ακούστηκαν από τρία μπουζούκια κι ένας άντρας σκεπτικός με ανοιχτό σακκάκι ανήλθεν επί σκηνής. Eίχε ζητήσει Zεϊμπέκικο κι ήρθε να το εκτελέση, να πάνε κάτω τα φαρμάκια και να στενάξη το τσιμέντο της πίστας. H ορχήστρα άρχισε να παίζη. O άντρας, μ’ ένα τσιγάρο στο στόμα, έκφραση πικρή και τα μάτια κάτω, στάθηκε στη μέση ακίνητος, σαν για να ισορροπήση, άνοιξε τα χέρια του φτερούγες, σαν το πονεμένο πουλί, κι άρχισε τις φιγούρες του. Ήταν καλός χορευτής. Δεν ήταν «εκ του κόσμου τούτου». Mας είχε γράψει στα παπούτσια του, μας αγνοούσε, μας είχε εξαφανίσει. Xόρευε μονάχα για τον εαυτό του και γι’ αυτόν, την ώρα εκείνη μες στο Kέντρο, ήταν αυτός μονάχα κι η ορχήστρα. Άντρας «ντερβίσης» και πολλά βαρύς, που είχε διαφορές με το Θεό και προκαλούσε το Xάρο. Έκανε ο Xάρος να τον πάρη, έκανε κάτι διστακτικά βήματα να τον αποφύγη και τέλος ο άντρας τού ξέφευγε, διότι ήτο «πονηρός», το οποίον, πίσω και σ’ έφαγα. Tοποθετούσε τον εαυτό του δεξιά, αριστερά, με ψύχραιμες τελετουργικές κινήσεις και προσεκτικά βήματα. Kαμμία του κίνηση δεν ήταν τυχαία. Kάθε του βήμα το ζύγιζε και το μελέταγε επισταμένως, μην πατήση νάρκη. Tο παραμικρόν μπορούσε να του στοιχίση τον Θάνατον. Ήταν «σκάκι των ποδών» και το πράμα ήθελε σκέψη. Όσο σίφουνας και σιμούν ήταν η γυναίκα, τόσο γαλήνιος, ολύμπιος και ατάραχος εκινείτο αυτός. Ήταν το ρελαντί εκείνης σε ανάλυση κινήσεων. Ήτο καθηγητής που εδίδασκε υπαναπτύκτους φοιτητάς: «Έτσι κινούμεν τον πόδα, τώρα κάμπτομεν αυτόν, καθήμεθα ελαφρώς, πολύ ωραία, τώρα εκτινάσσομεν αυτόν, βήμα εμπρός, ολίγον συνοφρυωμένοι, ωπ, ακίνητον το σώμα μας, ευρίσκομεν με νωχελικάς κινήσεις την ισορροπίαν μας, ασχέτως την απολέομεν ή δεν την απολέομεν, και λαμβάνομεν μορφήν πονεμένην και ελαφρώς “σιχτιρισμένην”. Λαμπρά. Tο αυτό τώρα. Kαι προσοχή, κύριοι. Oι οφθαλμοί μας, δέον ούτοι, να βλέπωμεν συνεχώς κάτωθεν, διά μίαν ορθήν διδασκαλίαν».

Ολίγον ακόμη χούμορ περί του Ζεϊμπέκ, εδώ



16 σχόλια:

jf είπε...

Τώρα που θυμήθηκα... τchιφττές εις την κυπριακήν, σημαίνει αφενός το διπλοσέλινο [το -πάλαι ποτέ- κέρμα των δύο σελινιών], αφετέρου το... φλέμα [όταν είναι βαρύ λόγω... μεγέθους] :))

ρίτσα είπε...

σαν το τσιφτετέλι ένεσιει!

KitsosMitsos είπε...

Τι να πω. Έχω μείνει συγκλονισμένος από την ανάλυση. Και από το υψηλό επίπεδο, βεβαίως-βεβαίως...

habilis είπε...

!!!
Πρέπει να το έχει η κούτρα σου για να χορέψεις ένα αξιοπρεπές ζειμπέκικο.
Το ζειμπέκικο και όλοι οι χοροί θέλουν ψυχή.
Οταν δεν υπάρχει ψυχή βλέπεις ένα πολύσπαστο να σέρνει σωστά τα πόδια του.

Unknown είπε...

Πάντα χαίρομαι όταν κατά καιρούς ανακαλύπτω ένα εμπνευσμένο ιστολόγιο. Και σήμερα, το χάρηκα πολύ. Αφ ενός η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση της αντιστικτικής / αποδομητικής σχέσης Bach και...τσιφτετελιού, αφ ετέρου η προηγούμενη ανάρτηση που αφορά στη Βουδαπέστη πόλη που σχεδιάζω να επισκεφθώ. Αλλά κυρίως και συνολικώς γιατί το σύνολο του ιστολογίου αποπνέει αυτό που μας λείπει οδυνηρά: Αισθητική.

Την καλημέρα μου και, καλή συνέχεια.

Saq είπε...

Πρέπει να με δεις να χορεύω ζειμπέκικο, θα αναθεωρήσεις ότι έγραψες:))
Τώρα το γύρισες στους τούρκικους χορούς; την επόμενη φορά που θα πάω στην Αίγυπτο να σε δω τη θα γράψεις:)!

b|a|s|n\i/a είπε...

να σχολιάσω ακόμα μία φορά την απίστευτη βεράντα;
ήρθα το μεσημέρι.
ήρθα και τώρα.
δεν έχω λέξεις.
άσχετο σχετικό μόλις γύρισα και στο ταξί άκουγα κάτι απίστευτες διασκευές τραγουδιών των deep purple από την φιλαρμονική ορχήστρα του λονδίνου.
πολύ καλησπέρα σου! :)

jf είπε...

ρίτσα,
...απαραίτητη και η κατάλληλη τσιφτετελού

KitsosMitsos,
νάσαι καλά KitsMits

habilis,
εννοείται! άνευ ψυχής απλώς σέρνεσαι! Αλλά και η έκφραση νάναι ελαφρώς "σιχτιρισμένην", κατά πως λέει κι ο Μποστ :))

jf είπε...

politispittas,
Σας ευχαριστώ πολύ για τα τόσο καλά σας λόγια!!
Παρακολουθώ το ιστολόγιό σας ‘εκ του μακρόθεν’ τόσο για τα τόσο ενδιαφέροντα θέματα με τα οποία καταπιάνεστε, όσο και για τον γλαφυρό τρόπο με τον οποίο εκφράζεστε…

Πολύ-καλησπέρα νάχετε...


Newton,
λυπάμαι, αλλά ο Μποστ πέθανε για να αναθεωρήσει τα του ζεϊμπέκικου! :)) Αν μούλεγες για τσιφτετέλι, κάτι θα μπορούσα να κάνω...
Χαχα! πήγαινε εσύ Αίγυπτο και θα δεις...


b|a|s|n\i/a,
Αχ! μπασνια [πάλι ξέχασα πού να βάλω τον τόνο!], κάτι πρέπει να κάνω για σένα με το θέμα της βεράντας... Τι όμως, δε ξέρω ακόμη...
:)))

VAD είπε...

Νάχεις κατεβάσει δυο-τρία κρασάκια και να σου παιξει ο μάστορας Το Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας και "δώστα όλα μεγάλε"!!!
Πραγματικό "ξέδωμα"...

Phivos Nicolaides είπε...

Τα είπε όλα ο φίλος μας Γιώργος "politispittas". Εγώ απλώς επαυξάνω!

jf είπε...

VAD,
δεν το συζητώ! θα πάρω και την πονεμένη και ελαφρώς "σιχτιρισμένη" έκφραση του Μποστ, και ποιος μας πιάνει :))

Phivos,
Υπερευχαριστώ και τους δυο σας! Tιμή μου...
[αλλά μεταξύ μας, Φοίβο, πριν ή μετά τη ζιβανία διάβασε το blog μου ο κος Πήττας? :)) Εντελώς μεταξύ μας ε...]

ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ είπε...

Αααα...τι είχα χάσει....
ΕΥΓΕ για την ανάρτηση.

Αποκλειστικά ανδρικός χορός που δεν εννοώ να χορεύεται (και δη από γνώστες του είδους και όχι ...σουρνάμενους) από γυναίκες, όπως και το αντίθετο με το τσιφτετέλι
Εκπληκτική η απόδοση των κινήσεων στο κείμενο (Μπόστ ήταν αυτός εξάλλου) σε σημείο που συμπαρασύρθηκα (νοερώς) στις λεπτομέρειες.

Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές

jf είπε...

ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ,
Ωωωω... δεν έχασες όμως...
Ο Μποστ είναι όντως ζωγραφίζει με λέξεις
Φιλιάααα

phlou...flis είπε...

Εξαιρετικό το Çiftetelli του Μπαχ, αλλά χωρίς στίχο ...δε λέει! :-)

Hari Kanakis Pianist-Composer-Writer είπε...

...ευχαριστώ για την αφιέρωση...πολύ καλή η ανάλυση και οι πληροφορίες...εν τέλ[ε]ι...