11/4/10

Πίστευε ή Ερεύνα?

Κυριακή του Θωμά
Ο άπιστος Θωμάς, διά χειρός Caravaggio
[τοποθετείστε το ποντίκι πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση ]

- Ἐὰν μὴ ἴδω... οὐ μὴ πιστεύσω.
- ...Μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες.

Νέτα σκέτα και με ύφος προστακτικό, ούτε Πίστευε και μη Ερεύνα, ούτε Ερευνάτε τας Γραφάς! Ο ολιγόλεξες αυτές παροτρύνσεις ενυπάρχουν σε μεγαλύτερες φράσεις*, που ίσως να προσπαθούν να δείξουν πως, ναι μεν η ανθρώπινη γνώση απαιτεί βιωματική παρατήρηση και ανάλυση, όμως για το κατιτίς το ασύλληπτο και δυσκολονόητο μάλλον χρειάζεται και το κάτι άλλο.
Αν η γνώση περιορίζεται μόνο σ’ ό,τι βλέπω, ακούω, αγγίζω, μετρώ κι αναλύω... τότε πολύ λίγα ξέρω. Όμως παράλληλα σκέφτομαι, διαισθάνομαι, στοχάζομαι και θεωρώ...
Πολλές φορές υπάρχει  απάντηση στο τι, ποιος, πότε, πού, πώς… αλλά ουκ ολίγες φορές κάτι απ' όλ' αυτά δε μπορεί ν' απαντηθεί... Πώς θα εννοήσει ο εκ γενετής τυφλός το πώς είναι ένα συγκεκριμένο χρώμα χωρίς την εμπειρική βίωση... κι ο ακροατής ένα μοντέρνο μουσικό έργο... κι ο θεατής ένα μοντέρνο έργο  τέχνης, όσο μυημένοι και νάναι αν δεν υπάρχει και κάτι άλλο?


Το θέμα έχει σημασία γι αυτούς που έχουν μάτια να το δούνε κι αίσθηση για να το αισθανθούν. Οι περισσότεροι όμως άνθρωποι θέλουν να καταλάβουν τα έργα τέχνης με το δρόμο της λογικής και με το ύφος του ανακριτή. Αποφεύγουν το δρόμο της προσωπικής συγκίνησης, αποφεύγουν να παραδεχτούν τα προσωπικά τους αισθήματα και προσπαθούν να πλησιάσουν ανεξιχνίαστα μυστήρια με μιαν ανεπαρκή και κυριακάτικη λογική. Το θέμα σαν μια πηγή πλούσιων ψυχικών κραδασμών είναι πράμα βασικό. Κι αυτό το ξέρουν πιο καλά απ’ όλους οι αφηρημένοι ζωγράφοι. Τσαρούχης

Όλοι θέλουν να καταλάβουν την ζωγραφική. Γιατί δεν προσπαθούν να καταλάβουν το κελάηδημα των πουλιών; Τους αρέσει η νύκτα, ένα λουλούδι, τόσα πράγματα γύρω τους χωρίς να τα καταλαβαίνουν. Γιατί οπωσδήποτε πρέπει να καταλάβουν την ζωγραφική; Picasso

Η τέχνη είναι ο μεσίτης εκείνου το οποίο δεν μπορείς να εκφράζεις. Goethe




*
- Ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς ὅτι ὑμεῖς δοκεῖτε ἐν αὐταῖς ζωὴν αἰώνιον ἔχειν• καὶ ἐκεῖναί εἰσιν αἱ μαρτυροῦσαι περὶ ἐμοῦ• καὶ οὐ θέλετε ἐλθεῖν πρός με ἵνα ζωὴν ἔχητε. [= Ερευνάτε τις γραφές, επειδή θεωρείτε ότι έτσι θα βρείτε την αιώνιον ζωή, και (πράγματι), αυτές είναι που μαρτυρούν για Εμένα. Αλλά δεν θέλετε να έρθετε προς Εμένα, για να έχετε ζωή.]
- ...Πίστευε, μή ερευνών...ο Θεός ο Πατήρ έπεμψε τόν μονογενή Υιόν...εσαρκώθη εν μήτρα τής αγίας Παρθένου, καί ετέχθη εξ αυτής εκ Πνεύματος Αγίου, έχε πληροφορίαν εις τήν καρδίαν σου...θεωρών ειλικρινώς εν οφθαλμοίς πίστεως αυτά τά πεπραγμένα καί ίδε τόν Κύριον εν οφθαλμοίς καρδίας...
- ...Ή τις επόψεται τα απόρρητα; Απρόσιτος μεν γαρ αυτών η θέα, δυσερμήνευτος δε παντελώς των νοηθέντων λόγος. Πλην αλλ' επειδή παρά τω δικαίω κριτή και υπέρ μόνου του προέλεσθαι τα δέοντα, ουκ ευκαταφρόνητοι εισίν αφωρισμένοι μισθοί, μη αποκνήσομεν προς έρευναν. [ = είναι 'απόρρητα' τα μυστήρια του Θεού, 'απρόσιτος η θέα αυτών' και 'δυσερμήνευτος ο λόγος των νοηθέντων', αλλά δεν πρέπει κανείς να διστάζει για την έρευνα• υπάρχει μισθός και αμοιβή από τον ίδιο τον Θεό]




ΥΓ
Θωμά είσαι σπίτι? Γιατί εγώ γι αλλού ξεκίνησα κι αλλού ο νους με πάει... Τι θέλει να πει ο ποιητής?... μακάρι να'ξερε!

9 σχόλια:

habilis είπε...

Ο Caravaggio τον Θωμά τον παρουσιάζει σαν τυφλό.Το μάτι του είναι φευγάτο.
Δεν έχει και άδικο.
Καμιά φορά έχεις τα μάτια σου ανοιχτά και δεν βλέπεις τίποτα.

b|a|s|n\i/a είπε...

απίστευτο το έργο! σαν φωτογραφία είναι! πιστεύουμε ίσως (περισσότερο) σε αυτά που βλέπουμε και αισθανόμαστε. μπορεί να πιστεύουμε στην μετά θάνατο ζωή πχ μα θα πιστέψουμε σαν πεθάνουμε και την ζήσουμε. και η διαφορά ίσως των επιστημών με τις κάθε θρησκείες είναι ότι οι επιστήμες προσπαθούν με παρατήρηση και πειράματα να αποδείξουν ότι οι θρησκείες θεωρούν αξίωμα.
ένα όμορφο απόγευμα να έχεις!
και μία ακόμα καλύτερη εβδομάδα!

Diasporos είπε...

Ερεύνα. Όι όμως με τες πέντε αισθήσεις. Με τες άλλες, που μόνο άμα φύει το δόγμα που πάνω μας αννοίουν σάν τα τριαντάφυλλα την άνοιξη. Το ερεύνα το άλλο, εν τζιήνο που εθέλαν να μας το πούν κρυφά τζι όποιος το ακούσει.

Εν τυφλός ο θωμάς, επειδή ακριβώς έπρεπε να κλείσει τα 'μάτια' τα έξω για να Δεί. Το μύνημα ήταν άλλο, μα αλλού μας το επήραν...

Phivos Nicolaides είπε...

Το Υστερόγραφο τα λέει όλα! "Γι αλλού ξεκίνησα κι αλλού ο νους με πάει...". Καλή βδομάδα.

Saq είπε...

Ζήτω ο Άπιστος Θωμάς!

Πωπω ο πίνακας είναι αηδία έτσι όπως βάζει τη δακτυλάρα του στην πληγή:(

phlou...flis είπε...

Ίσως μας χρειαζόταν μια 6η, 7η, ή 8η αίσθηση για να καταλάβουμε αυτά που ...δεν καταλαβαίνουμε. Κάποιοι άλλοι, τις διαθέτουν. Εγώ ομολογώ πώς όχι.

VAD είπε...

Ερεύνα,ερεύνα,όχι βεβαίως τας Γραφάς,τα πάντα...

Χρόνια Πολλά...

jf είπε...

habilis,
σωστά το θέτεις. Ο Θωμάς δεν κοιτάζει… βλέπει! αν και ‘τυφλός’


b|a|s|n\i/a,
είναι όλα του Caravaggio απίστευτα έργα! και συγχρόνως συμβολικά.
Με αφορμή την δυσπιστία του Θωμά, ήθελα να καταλήξω στην ‘ανάγνωση’ της τέχνης που δεν είναι δυνατό να γίνει απλά και μόνο με εμπειρική ανάλυση. Μακάρι να ‘βλέπαμε’ και πέραν των αισθήσεών μας.
Καλή σου μέρα, όλη μέρα


Διάσπορος,
έτσι ακριβώς! τα λες πολύ καλύτερα. Χρειάζονται οι άλλες αισθήσεις μας…
Κι όπως γράφω και στον habilis, ο Θωμάς ‘είδε’ με μάτια κλειστά


Phivos,
ναι, αλλά δεν ψήφισες…


oniropolos,
οκ,


Saq,
Ζήτω!
Αμάν Saq! Άκου αηδία! Σοκαριστικό ίσως, και φαντάσου πόσο θα ήταν την τότε εποχή…


phlou-flis,
χμ! δεν είσαι ο μόνος…


VAD,
και βέβαια ερεύνα! με τις ‘υπερ’αισθήσεις σου…
Καλή επιστροφή

KitsosMitsos είπε...

Μήπως απλώς να παίξουμε το ψάξε-ψάξε-δε-θα-το-βρεις;