Απ' το Γαλαξείδι στην οδό Κ.Σάθα Νο3 Κερύνειας

Κωνσταντίνος Σάθας: ένα όνομα που χρόνια έβλεπα γραμμένο σε μια μικρή ταμπελίτσα και δεν γνώριζα σε ποιον αναφερόταν. Ένα όνομα που με παραπέμπει αμέσως στην γενέτειρά μου Κερύνεια, στο σπίτι μου, στην οδό Κ.Σάθα Νο3. Και ήρθε η στιγμή, μετά από 4 δεκαετίες να μάθω γι αυτόν, στο όμορφο Γαλαξείδι.

Γαλαξείδι ή Γαλαξίδι

Συνήθως, υπάρχει ένας μύθος πίσω από τις γλωσσολογικο-ιστορικές εκδοχές σχετικά με την ονομασία και την ιστορία ενός τόπου. Στην περίπτωσή μας, μια γοργόνα ονόματι Γάλαξα, παρέσυρε τ’ αρσενικά του τόπου να φτιάξουν ένα πλεούμενο για να την βρουν. Τι βρήκανε ακριβώς θα σας γελάσω. Το σίγουρο ήταν πως βρήκαν την άκρη της ναυτικής τους παράδοσης, αφού το Γαλαξείδι ήταν γνωστό για τον, κυρίως, ιστιοφόρο του στόλο και τη ναυπηγική του τέχνη.

Hotel Galaxa

Ευμορφοκαστρογυρισμένο αναφέρεται στο Χρονικό του Γαλαξειδίου... ένα χειρόγραφο που ανακάλυψε το 1864 ο Κωνσταντίνος Σάθας.

“…η Θεία Χαρή [Χαρίκλεια Μάγγου] παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Σάθα κατά κόσμον γιατρό αλλά πρωτοπόρο μεσαιωνοδίφη, τότε που η έρευνα για το Βυζάντιο ήτανε βυθισμένη σε σκοτάδι. Χωρίς ειδική μόρφωση ιστορικού, επιδόθηκε στην παρουσίαση των σημαντικοτέρων βυζαντινών κειμένων που ήταν ακόμη ανέκδοτα και κοιμόντανε στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη και στη Εθνική των Παρισίων. Όλη του τη ζωή την πέρασε σε αυτές τις δύο πόλεις και στο Παρίσι δημοσίευσε τα περισσότερα έργα του. Τα 10.000 ναπολεόνια που είχε προίκα η θεία Χαρή, τα ξόδεψε για να εκδώσει όλο του το έργο, αποκλειστικά αφοσιωμένος σε αυτό".

Τάδε έφη γραπτώς ο Κωνσταντίνος Τσάτσος στο Λογοδοσία μιας ζωής, κεφ. Γαλαξείδι ή Κωνσταντίνος Σάθας.

Κωνσταντίνος Ν. Σάθας - Σαθόπουλος το πραγματικό του επώνυμο

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1842 με καταγωγή από Γαλαξείδι. Με την ιστορία ασχολήθηκε με αφορμή την τυχαία ανακάλυψη του Χρονικού του Γαλαξειδίου, σε μια κρύπτη στα ερείπια της Βασιλικής Μονής Σωτήρος το 1864 και που φέρεται να είχε γράψει κάποιος ιερομόναχος με το όνομα Ευθύμιος το 1703. Ένα χρόνο μετά, το εξέδωσε με τον ίδιο τίτλο προσθέτοντας εκτενή σχόλια. το 1900 εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου και πεθαίνει το 1914, τυφλός, πάμφτωχος και πικραμένος επειδή δεν βοηθήθηκε στο εκδοτικό του έργο. 

Το Χρονικό είναι μια σύντομη χειρόγραφη περίληψη της ιστορίας του Γαλαξειδίου από τον 10ο ως τον 17ο αι. Σ' αυτό αναφέρεται η ύπαρξη ενός μικρού χωριού με την ονομασία Γαλαξείδι ήδη από τον 8ο αι. Το πρωτότυπο χειρόγραφο βρισκόταν στα χέρια των ανιψιών του Κ.Σάθα, Αικατερίνη & Ευθυμία Βλασσοπούλου ως το 1967, ώσπου να καταλήξει το 1980 στην πατρίδα του, σε ειδική προθήκη στο Ναυτικό Μουσείο Γαλαξειδίου. Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μεταβυζαντινά χειρόγραφα που αφηγείται την ιστορία του τόπου.

Στο γραφικό Γαλαξείδι του νομού Φωκίδας βρέθηκα εντελώς απρόσμενα το 3ήμερο της 28^ης Οκτωβρίου να με γιορτάσω˙ γενέθλια γαρ...

 

 Άνοιξα πόρτες και παράθυρα να σεργιανίσω σ' ένα μέρος που συνδυάζει φυσική ομορφιά με ιστορία και αρχοντικά με θαυμάσια παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Ένα μέρος που μοιάζει με νησί και που έχει χαρακτηρισθεί παραδοσιακός οικισμός από το 1978.

 

Όταν κάποιοι ποιούν τον Παπίαν...

...κάποιοι άλλοι είναι ήδη πάπιες

και αθερίνες

Απέναντι, διάφορα νησάκια: η Αψηφιά με τον μικρό φάρο από το 1887 και το σπίτι του φαροφύλακα και πιο πέρα το νησάκι του Αγίου Γεωργίου με το ομώνυμο εκκλησάκι αλλά και αυτό του Αποστόλου Ανδρέα.

Τόπος με μακρά παράδοση στη ναυτιλία από τα παλιά χρόνια με άξιους καπεταναίους, γι αυτό και το πιο κάτω μνημείο... "αναγνώρισης της πολύπλευρης συμβολής της γυναίκας του ναυτικού"

Και μετά τον αποχαιρετισμό του μπαμπά-ναυτικού...

όλη η οικογένεια κατηφορίζει για να πνίξει το δάκρυ της

...στα καθάρια νερά.

Η ίδια έποψη...

...σε διαφορετικές στιγμές του χρόνου

 

Με τούτα και μ' εκείνα
το φωτογραφικό ταξείδιον στο Γαλαξείδιον έλαβεν τέλος!

Και του χρόνου σπίτια μας: Κ.Σάθα Νο3...