...στο δοξαπατρί!

Βρισκόμαστε στη μεσαιωνική Πελοπόννησο του 13^ου αι. -εποχή Δ’ Σταυροφορίας- όταν εισέβαλαν οι Φράγκοι σταυροφόροι. Έλληνας άρχοντας του βυζαντινού κάστρου του Αράκλοβου στην Ηλεία «…λέγουν οκάποιος το κρατεί από τους Βουτζαράδες, Δοξαπατρὴν τον λέγουσιν, μέγας στρατιώτης ένι», τουτέστιν ο Δοξαπατρής Βουτσαράς (ή Βουτζαράς), από οικογένεια λακωνικής καταγωγής, υπήρξε ο γενναίος πολεμιστής που πρόβαλε σθεναρή αντίσταση. 

Το κάστρο τελικά έπεσε στα χέρια των Φράγκων αλλά κατά την παράδοση, ο Δοξαπατρής έμεινε στην ιστορία, καθότι γιγαντόσωμος και έφιππος όπως ήτο προκαλούσε τον τρόμο στους εχθρούς του με το βαρύ κι ασήκωτο ρόπαλό του, τον... κεφαλοθραύστη, με το οποίο κτυπούσε κατακέφαλα, ενώ η πανοπλία του ζύγιζε 150 λίτρες. 

Έτσι έμεινε η νεοελληνική έκφραση ...την έφαγε στο δοξαπατρί, για να περιγράψει  τα κατακούτελα κτυπήματα... 

Κι όπως ο καρυοθραύστης του παραμυθά Ε.Τ.Α Χόφμαν ενέπνευσε τον συγγραφέα Αλέξανδρο Δουμά να τον διασκευάσει σε λιμπρέτο, απ' όπου εμπνεύστηκε ο Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι να συνθέσει μπαλετική Μουσική...
έτσι και ο κεφαλοθραύστης του Δοξαπατρή Βουτσαρά έκανε θραύση και άφησε τη δική του ιστορία στην Ιστορία και το Χρονικόν του Μορέως, αφού ενέπνευσε ανάλογους ανθρώπους των τεχνών, όπως,
- ο Φώτης Κόντογλου, που δημιούργησε την τοιχογραφία Ο Δοξαπατρής αγωνίζεται εις το Αράκλοβο, που βρίσκεται στο Δημαρχείο Αθηνών
- ο Δημήτριος Βερναρδάκης, που έγραψε το 1857 το θεατρικό έργο Μαρία Δοξαπατρή. Δράμα εις πράξεις πέντε, που αναφέρεται στην ιστορία της κόρης του Δοξαπατρή Βουτσαρά, Μαρία, που γκρεμίστηκε από το κάστρο για να μην πέσει στα χέρια των Φράγκων, και
- ο ποιητής Σοφοκλής Κ. Καρύδης, που έγραψε το 1868 το ποίημά του Τα τέκνα του Δοξαπατρή.

Κι αφού δεν γράφτηκε -ακόμη- μουσική για κεφαλοθραύστη 
παραθέτω ολίγον από καρυοθραύστη 
ωσάν να είμασταν στο Κάστρο του Δοξαπατρή...

Και τω Θεώ Δόξα!