الأردن - Εν Ιορδανία - 1/3

Salaam alaikum, habibi-δες!

Απρόσμενη η πρόσκληση για φιλοξενία στο Αμμάν της Ιορδανίας μετά ξεναγήσεως! Για την ακρίβεια στο προάστιο Abu Nusseir.  Στην υπηρεσία μας είχαμε όχι μόνο έναν, αλλά δύο δόκτορες-PhD (ο καθείς στο είδος του...), οι οποίοι, κατά την παραμονή μας, εκτελούσαν χρέη σωφέρ, ξεναγού, διερμηνέως, chef-μάγειρα... Shukran και πάλι shukran!

Όντας στο μέσον μιας 'σκληρής' -πολιτικοθρησκευτικοστρατιωτικά- Μέσης Ανατολής, είχα αρχικά (και γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε...) τους ενδοιασμούς μου γι αυτόν τον προορισμό. Πείστηκα και αποδείχτηκε εκ των υστέρων, πως η Ιορδανία αποπνέει έναν αέρα ειρήνης & ασφάλειας που απουσιάζει από τις γύρω χώρες, με τους, ειλικρινά, φιλόξενους κατοίκους της. Κι έτσι, όλα έτοιμα: Εισιτήριο & συνάλλαγμα, viza & Jordan-pass, καπέλο & υψηλόβαθμον αντιηλιακό, πατούμενο αθλητικό & σακίδιο πλάτης, ελαφρύς ρουχισμός & φωτογραφική μηχανή και φυσικά καλή διάθεση...

Καθότι οργώσαμε αρκετά σε 9 μέρες (διαδρομή με κόκκινο)...

...η ανάρτηση παρέχεται με δόσεις, κι όποιος αντέξει
(για τους άλλους δεν θα μπορέσουμε)

1-3 / Η Ιορδανία α) της Βίβλου, β) του Ισλάμ, γ) των Αρχαίων

2-3 / α) Η Έρημος β) η Νεκρά Θάλασσα γ) το Λιμάνι

3-3 /  Αααμμμάνννν... η πρωτεύουσα & άλλα τινά...

1-α/ Η Ιορδανία της Βίβλου

Ι. Madaba

Νότια του Αμμάν, η Μάνταμπα ή Μέδεβα, έγινε πλούσιο αστικό κέντρο κατά την Βυζαντινή περίοδο, γεμάτο με μωσαϊκό διάκοσμο διάσπαρτο σε όλη την πόλη σε εκκλησίες και σπίτια, γι αυτό λέγεται και Πόλη των Ψηφιδωτών. Το πιο γνωστό ψηφιδωτό είναι ο Μωσαϊκός Χάρτης της βυζαντινής περιόδου στο δάπεδο της ελληνορθόδοξης Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου. 

  

Ο χάρτης δημιουργήθηκε το 560 μ.Χ. και χρησιμοποιήθηκαν 2 εκ. ψηφίδες. 

Περιελάμβανε περί τα 150 τοπωνύμια πόλεων, χωριών & περιοχών 

- όλα σε κεφαλαία ελληνικά - 

όλων των σημαντικών βιβλικών τοποθεσιών/Αγίων Τόπων. 

(Ιερουσαλήμ, Βηθλεέμ, Νεκρά Θάλασσα, Ιορδάνης ποταμός, Ιεριχώ, Σινά, Χεβρώνα κά). 

Απεικονίζονται ακόμα δέντρα, βάρκες και ψάρια σε ποτάμια κά. 

Σήμερα διατηρείται μόνο το 1/3 του συνόλου... 

 

 

 Δίπλα από τον Ναό το Ορθόδοξο Σχολείο

 

ΙΙ. Όρος Nebo

Κοντά στη Μάνταμπα, στην κορυφή του όρους Νέμπο, χτίστηκε από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία σύγχρονος ναός προς τιμή του Μωυσή (που φημολογείται πως πέθανε και ετάφη εδώ) και ένα συγκρότημα για την επιμέλεια των Αγίων Τόπων. 

Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει

Το Βιβλίο της Αγάπης

Ένας ο Θεός, Πατέρας όλων, υπέρ πάντων
Ιωβηλαίο έτος 2000 

   Μνημείο για τον Μωυσή

Όλα τα 'χει η Μαριορή... η burka της έλειπε

 Μουσείο

 

 

 Εκκλησία στη μνήμη του Μωυσή... 

...με εντυπωσιακά και καλο-συντηρημένα μωσαϊκά που καλύπτουν δάπεδο και τοίχους

 Ο περίγυρος

 

...και η υπερ-θέα προς την κοιλάδα του Ιορδάνη, την Ιερουσαλήμ, 
τη Βηθλεέμ, τη Νεκρά Θάλασσα και την Ιεριχώ. 
Η γη δηλ. που ο λαός του Ισραήλ χαρακτήρισε 'Γη της Επαγγελίας' 
και που ο Μωυσής δεν αξιώθηκε ποτέ...

Το μνημείο με το χάλκινο φίδι σε ανάμνηση της παρακάτω ιστορίας της Π.Διαθήκης:
[Όταν οι Ισραηλίτες έφυγαν από το όρος Ωρ, κατευθύνθηκαν μέσα από την έρημο προς την Ερυθρά θάλασσα. Στη διάρκεια της πορείας άρχισαν να χάνουν την υπομονή τους και να τα βάζουν με το Θεό. Τότε ο Κύριος έστειλε φίδια φαρμακερά που τους δάγκωναν και πολλοί πέθαιναν. Μετανοημένοι απευθύνθηκαν στο Μωυσή να  μεσολαβήσει. Αφού προσευχήθηκε, του είπε ο Κύριος να φτιάξει χάλκινο φίδι, να το βάλει πάνω σ' ένα κοντάρι κι όποιος δαγκωνόταν από φίδι, να το κοιτάζει και θα σωνόταν].
Και εγένετω το θέλημα Αυτού...
Είπα και ελάλησα κι αμαρτίαν ουκ έχω...

Το έργο αναπαριστά το θεραπευτικό χάλκινο φίδι του Μωυσή 
ως προτύπωση της Σταύρωσης του Ιησού, σωτήρα του κόσμου
 

Η ελιά που φύτεψε στον περίβολο ο πάπας Ιωάννης-Παύλος Β' 
κατά την επίσκεψή του στους Αγίους Τόπους κατά το Ιωβηλαίον έτος 2000

ΙΙΙ. Βηθανία & Ιορδάνης Ποταμός

Βηθανία, το μέρος όπου κατά τους Χριστιανούς βαπτίστηκε ο Ιησούς από τον Ιωάννη Βαπτιστή. 

Φτάνοντας στο σημείο ελέγχου, μεταφερθήκαμε με μικρό πούλμαν

 σε σημείο απ' όπου ξεκίνησε πεζοπορία 45’

 Κατά τις πινακίδες, 

"...η κοίτη του Ιορδάνη ποταμού βρισκόταν σε αυτό το σημείο 

την εποχή που βαπτίστηκε ο Ιησούς. 

Εκείνη την εποχή η πηγή του Ιωάννη Βαπτιστή και ο Ιορδάνης ποταμός 

συναντιούνταν στο σημείο αυτό. 

Σήμερα, ο ποταμός βρίσκεται μακρύτερα…

 Στο σημείο αυτό, ο Ιωάννης ο βαπτιστής που ζούσε στον Ιορδάνη ποταμό 
απέναντι από την Ιεριχώ, συνάντησε τον Ιησού και τον βάπτισε"  

  Η πορεία συνεχίζεται πότε υπό σκιάν  

και πότε υπό τον ήλιον...

 

ώσπου ανταμώνουμε την
Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Ιωάννη του Βαπτιστή, 

χορηγία του ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου, όπως διαβάζουμε ψηλά στο πλάι

 Κι εδώ, η είσοδος... 

για τον Ιορδάνη ποταμό

Χωρισμένος στα δύο, καθώς είναι σύνορο με το Ισραήλ, 
δέχεται τους πιστούς ένθεν και ένθεν να αυτοβαπτίζονται. 

 

IV. Machaerus

Δρόμους παίρναμε, δρόμους αφήναμε, 

και μετά το χωριό Mukawir στην κορυφή ενός λόφου... 

...βρήκαμε τα ερείπια του Μαχαιρούντος – παλάτι του Ηρώδη του Μεγάλου. 

Εδώ ο Ηρώδης Αντύπας (διάδοχος του προηγούμενου), 

αποκεφάλισε τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, 

κατ' επιθυμία της Σαλώμης μετά από προτροπή της μάνας της, Ηρωδιάδας! 

  

1-β/ Η Ιορδανία του Ισλάμ

Σαν βγαίνει ο Χότζας στο τζαμί, αργά σαν σουρουπώνει…
κι όταν θα πει το… Bir Allah ^{ένας ο Θεός}, το στήθος μου ματώνει

Πεντάκις καθημερινά ο μουεζίνης από τα μεγάφωνα καλεί για προσευχή. Allahu Akbar ^{ο Θεός είναι μεγάλος} . Δεν ξέρω τι άλλο έλεγε, αλλά φορές, ο τρόπος εκφώνησης και οι ιδιαίτεροι λαρυγγισμοί της αραβικής γλώσσας, θαρρείς πως εκστόμιζε σκληρές νουθεσίες σιχτιρίζοντας τους άπιστους πιστούς. Many prayers-few believers… έλεγε κι ο μουσουλμάνος οικοδεσπότης μας.

Στο πολύβουο κέντρο του Αμμάν 

 βρίσκεται το Τζαμί του Βασιλιά Χουσεΐν. 

 

Ο χώρος και οι γύρω δρόμοι αποπνέουν άρωμα Ανατολής. 

 
 Δεν είχε κόσμο μέσα και μπουκάραμε...
Αι γυναίκαι σε μία από τις παράπλευρες εισόδους προσευχής των γυναικών. 

 Αφήσαμε υποδήματα στην είσοδο, καλύψαμε κεφάλι και μπράτσα
- με την υπόδειξη γυναικών σε χρέη υποδοχής - 
και ανεβήκαμε στο γυναικωνίτη. 

 
 Από εκεί βλέπαμε και το κεντρικό τμήμα του ναού, 
στο οποίο μας έμπασαν από μια πορτούλα,

 αφού πρώτα ντυθήκαμε από πάν ως κάτ... 

 Το ‘ιερό’ τους  ήταν αποκλειστικά για άντρες. 

Ωστόσο, ένας μουσουλμάνος 
προθυμοποιήθηκε να βγάλει, για λογαριασμό μας, φωτογραφίες απ’ το εσωτερικό του.

Οδεύοντας προς άλλο τέμενος συναντάμε και χριστιανική εκκλησία... μου διαφεύγει ποια...

Στο λόφο Jebel al-Houssein, βρίσκεται το Τζαμί του Βασιλιά Αμπντουλάχ. 

 Η άψογη αισθητική του δένει αρμονικά με το καταγάλανο του ουρανού

 Δυστυχώς δεν είχαμε χρόνο για επίσκεψη. 

 
Οι οδηγοί αναφέρουν πως χωράει 
7.000 πιστούς στο εσωτερικό του & 3.000 στο προαύλιο.
 
 

 Λέγεται πως το πράσινο ήταν το αγαπημένο χρώμα του Μωάμεθ...
που το επέβαλε στην ιερή σημαία του Ισλάμ.
Το βράδυ τα μουσουλμανικά τεμένη έχουν άλλη όψη...

Άποψη από την ταράτσα του σπιτιού-φιλοξενίας μας στο προάστιο του Αμμάν, Abu Nusseir

Masha’Allah!

1-γ/ Η Ιορδανία των Αρχαίων

Ι. Πέτρα

Κάθε πόλη, μα και κάθε πέτρα στην Ιορδανία έχει τη δική της ιστορία. Εν αρχή, λοιπόν, ην η Πέτρα - 3 ώρες νότια του Αμμάν· μια πόλη λαξευμένη μέσα στο βράχο! Και μόνο γι αυτήν, αξίζει η επίσκεψη στην Ιορδανία! Γύρω από την Πέτρα έχει δημιουργηθεί το χωριό Wadi Musa (Κοιλάδα του Μωυσή, άσχετο…) - σύνολο από ξενοδοχεία, εστιατόρια και μαγαζιά για τις τουριστικές ανάγκες. Αλλά και για τις ανάγκες του Indiana Jones and the Last Crusade... γυρίστηκαν εδώ σκηνές.

Μεταξύ 3^ου π.Χ. και 1^ου μ.Χ. αι. λαξεύτηκε η πέτρινη εντυπωσιακή πόλη που έγινε κέντρο μιας τεράστιας εμπορικής αυτοκρατορίας των, Αραβικής φυλής, Ναβαταίων (εμπόριο μπαχαρικών και θυμιαμάτων από την Ανατολική Ασία και Αραβία προς την Μεσόγειο). Μεταξύ 1^ου – 2^ου μ.Χ. αι. προσαρτήθηκε στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η Πέτρα συνέχισε να ακμάζει πολιτιστικά για αρκετό καιρό, αλλά λόγω αφενός της μεταφοράς του εμπορίου από την ξηρά στη θάλασσα, αφετέρου δύο σεισμών 4^ο και 8^ο αι., η πόλη αφανίστηκε, εκτός απ’ τους βεδουίνους της περιοχής. Ξεχασμένη απ’ τους Δυτικούς, αποκαλύφθηκε ξανά το 1812 από τον Ελβετό εξερευνητή Johannes Burckhardt, που, παριστάνοντας τον Άραβα, έπεισε τον βεδουίνο οδηγό του να τον πάει στην χαμένη πόλη δήθεν για να προσκυνήσει τους προφήτες του Ισλάμ. Έτσι αποκαλύφθηκε το μεγαλείο της, μια πόλη σκαλισμένη στους βράχους με παλάτια, ναούς, τάφους, εργαστήρια, αποθήκες, στάβλους, θέατρα κι ό,τι άλλο χρειάζεται μια πόλη…

Είσοδος για την Πέτρα

 Από την κεντρική είσοδο (Entry Gate στα δεξιά του χάρτη)...

...χρειάζονται 500 μ. on your foot (ή εάν επιθυμείτε camel foot ή ακόμα με άμαξα) 

μέχρι την αρχή ενός στενού φαραγγιού (siq) μήκους περίπου 1,2 χλμ. 

 

 
 
 

Από το σημείο αυτό ξεκινά το φαράγγι

το οποίο δημιουργήθηκε από μετακινήσεις θεόρατων βράχων 

- λόγω τεκτονικών δυνάμεων -

φτιαγμένων από την πολύχρωμη άμμο της ερήμου

 

Πολύ προχώ οι Ναβαταίοι, είχαν φτιάξει κανάλια νερού 

μέρος του εξελιγμένου συστήματος υδροδότησης 

που είχαν εφεύρει, ίσως και για την πρόληψη πλημμυρών!

Ολόκληρη συκή στους βράχους!

 

Ότι έμεινε από σκαλισμένες φιγούρες ανθρώπινων ποδιών & σώματος ζώου

Στο τέρμα του φαραγγιού μένεις… κόκκαλο στη θέα του μεγαλόπρεπου 

Θησαυροφυλάκιου - Al Khazneh!

Η είσοδος ήταν κλειστή λόγω έργων,,,

Το οπτικοακουστικόν ντοκουμέντο...

Από το σημείο αυτό μπορεί κανείς να βαδίσει τον 

Δρόμο των Προσόψεων 

 και να θαυμάσει εκατοντάδες άλλα κτίσματα. 
Μικρές και μεγάλες κατοικίες, λουτρά, νυμφαίο...

Θέατρο του 1ου μ.Χ. αι., που παρά το ελληνο-ρωμαϊκό design του,
-και σύμφωνα με τις επιγραφές-
οι Ναβαταίοι το σκάλισαν!

Τέσσερεις Βασιλικοί τάφοι στα σπλάχνα των βράχων: 
Υδρία, Κορινθιακός, Μεταξωτός, Τάφος Παλατιού

 

Κι εκεί που νομίζεις πως υπάρχει ένα τέλος στο βάθος...
ξεκινά ένα άλλο οδοιπορικό προς μέρη ανηφορικά:
Μοναστήρι, Θυσιαστήριο, Τάφος του Ααρών κλπ κλπ, 
τα οποία δεν ήταν δυνατόν να δούμε λόγω αποστάσεων, χρόνου και… ηλικίας! 

  Έγινε συνέλευση...

-και συναινούσης της επίσης κουρασμένης καμήλας-

 αποφασίστηκε η επιστροφή

 
 

Έξοδος

 Γιαπωνέζικη εταιρεία φιγουράρει αναλαμβάνοντας την κατασκευή του Μουσείου Πέτρας

Μετά από 5 ώρες περπάτημα, αποφασίσαμε να διανυκτερεύσουμε στο Wadi Musa…

Tisbah΄al khayr, habibi-δες! 
τουτέστιν... καληνύχτα!

ΙΙ. Γέρασα - Αντιόχεια

Γέρασα μωρές παιδιά! Θα ‘πρεπε να είχα κάνει νωρίτερα στη ζωή μου το ταξίδι αυτό… Μεγάλη η βόλτα και στα Γέρασα (Jerash,Gerasa), πολύ κοντά στο Αμμάν. H πόλη έγινε γνωστή από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το 64 π.Χ. έγινε τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και λίγο αργότερα μία από τις πόλεις που απάρτιζαν τη Δεκάπολη - εμπορική ένωση πόλεων - Ήταν γνωστή και ως Αντιόχεια η επί Χρυσορρόη ποταμώ. Μετά ήρθαν Χριστιανοί, Πέρσες, Μουσουλμάνοι και τέλος ένας καταστροφικός σεισμός τον 8^ο αι… και οι καλές μέρες τελείωσαν...

Μια πολύ καλοδιατηρημένη επαρχιακή ελληνο-ρωμαϊκή πόλη 

μέσα στην ήδη κατοικημένη, 

με λιθόστρωτους δρόμους, κιονοστοιχίες, ναούς σε κορυφές λόφων, 

αμφιθέατρα, μεγάλες ευρύχωρες πλατείες, λουτρά, κρήνες…

Ιππόδρομος

Νότια Πύλη που οδηγεί... 

...στην τεράστια οβάλ Πλατεία της πόλης

Από την πλατεία ξεκινά ο Δρόμος με τις Κολώνες περί τα 800 μ. 
προς την Αψίδα του Αδριανού

Θέατρα

Ένα... μνημείο ανάμεσα στα μνημεία... 

Ο Ναός της Άρτεμης

Ο Ναός του Δία στο βάθος

με τα κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού

 και η Οβάλ Πλατεία από άλλη άποψη

 

ΙΙΙ. Αμμάν - Φιλαδέλφεια

Στην Παλαιά Διαθήκη ονομαζόταν Ραμπάτ Άμμων (Μεγάλη Πόλη των Υιών του Άμμωνος) και ήταν πρωτεύουσα των Αμμωνιτών. Γύρω στο 30 π.Χ. πέρασε στην κυριαρχία της Ρώμης με το όνομα Φιλαδέλφεια και υπήρξε έδρα των χριστιανών επισκόπων της πρώιμης βυζαντινής περιόδου. Παράκμασε επί Σασσανιδών από την Περσία και αργότερα με την μουσουλμανική εισβολή. Ήταν ένα θλιβερό χωριό όταν εγκαταστάθηκε μια ομάδα Κιρκασίων τον 19^ο αι. και το 1921 έγινε το κέντρο - πρωτεύουσα της Ιορδανίας, όταν ο εμίρης Αμπντουλάχ έκτισε εκεί το αρχηγείο του.

Χτισμένο αρχικά πάνω σε 7 λόφους το Αμμάν απλώνεται σήμερα σε αρκετούς άλλους. Δεν μπορεί να εξερευνηθεί με τα πόδια, παρά μόνο η περιοχή του κέντρου με τα εμπορικά αλλά και τις αρχαιότητες

Στο κέντρο της πόλης: 

Ρωμαϊκό Θέατρο 6.000 θέσεων του 2^ου μ.Χ. αι. 

Η φωτο είναι τραβηγμένη από το μπαλκονάκι ενός παραδοσιακού καφενεδακίου,
ακριβώς απέναντι απ' το θέατρο, όπου απολαύσαμε τσάι & καφέ με κάρδαμο 

Μια σειρά από κολώνες ακριβώς μπροστά από το θέατρο 

είναι ό,τι έχει απομείνει από την Αγορά 

- από τις μεγαλύτερες κάποτε δημόσιες πλατείες -

Δεξιά και αριστερά του θεάτρου βρίσκονται τα Μουσεία 

Λαογραφικό και...  

Λαϊκών Παραδόσεων

Ανατολικά της Αγοράς είναι τα ερείπια Ωδείου 500 θέσεων. 

Και το Νυμφαίο, βασική πηγή της αρχαίας Φιλαδέλφειας.

 Η Ακρόπολη στον λόφο Jebel al-Qala’a, 

ό,τι έχει απομείνει από το Παλάτι της δυναστείας των Ουμαγιάδων (8^ος μ.Χ. αι.)
Από δω βλέπουμε το Ρωμαϊκό Θέατρο 
που επισκεφθήκαμε πιο πάνω

Ο βασιλεύς πανταχού παρών!

Δεξιά, ό,τι απέμεινε από τον Ναό του Ηρακλή

Ένα... ζωντανό λείψανο με φόντο τα αρχαία

Εδώ και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. 

με το εσωτερικό του

Παραδίπλα ο θόλος της Αίθουσας Ακροάσεων 

Η Βυζαντινή Βασιλική 
έτσι...

...κι αλλιώς

Η είσοδος για το ανάκτορο των Ουμαγιάδων 

  Η πόλη της ώχρας αφ' υψηλού
με την μεγάλων διαστάσεων ιορδανική σημαία ύψους 127 μ. 
 


ʾilā li-khā habibi-δες! 
τουτέστιν... εις το επανιδείν!

Ακολουθεί 2ο μέρος