Επεισόδιο -2-
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΛΑΒΡΙΑ ΣΤΗ ΣΙΚΕΛΙΑ
Το ταξίδι πίσω στον χρόνο - στην ιστορία και τη μυθολογία - συνεχίζεται...
Από Καλαβρία προς Μεσσίνα Σικελίας είναι αναγκαίο το ferry boat, για να αναμετρηθεί με τα μυθολογικά τέρατα, που βρίσκονται απέναντι ένθεν κακείθεν του στενού...
Στο βάθος, το Στενό Σκύλλας & Χάρυβδης...
Το λιμάνι της αρχαίας Ζάγκλης, που σημαίνει δρεπάνι εξαιτίας του σχήματός του, μετονομάστηκε σε Μεσσίνα από την γενέτειρα του Αναξίλαου, Μεσσηνία, όταν την κατέλαβε τον 5ο π.Χ. αι.
Σύμβολο της πόλης είναι η επιχρυσωμένη "Παναγία της Επιστολής", πάνω στον πύργο στην άκρη του λιμανιού. Σχετίζεται με την άφιξη του Αγίου Παύλου στη Μεσσίνα και την εικόνα της Παναγίας που, σύμφωνα με την παράδοση, έστειλε η ίδια η Παναγία μέσω ενός αγγελιοφόρου...
Vos et ipsam Civitatem benedicimus = Ευλογούμε εσάς και την πόλη σας
 |
φωτ. από το διαδίκτυο |
Παραμένουμε Σικελία παρά τις προτεινόμενες κατευθύνσεις...
Τρεις κόσμοι: αραβικός, ελληνικός, νορμανδικός. Δίπλα-δίπλα αραβικοί τρούλοι και αψίδες, βυζαντινά
ψηφιδωτά και χαλάσματα από αραβικά και νορμανδικά κάστρα...
ΑΙΤΝΑ & ΚΑΤΑΝΙΑ
Αίτνα: το ενεργό ηφαίστειο με το χαλικώδες σκούρο χώμα πρέπει να πληρώσεις για να το ανέβεις. Αλλά πετύχαμε τέτοιο αέρα που σ' έπαιρνε και σε σήκωνε! Μετά βίας φτάσαμε στον πρώτο κρατήρα...
Στο βάθος πίσω μας, ευθεία ψηλά μόλις διακρίνονται κάτι θαρραλέοι ενώ αριστερά τα τελεφερίκ ανεβοκατέβαιναν συνεχώς. Εμείς, μόλις που καταφέρναμε να κρατηθούμε από τον δαιμονισμένο αέρα.
Η Κατάνια - η ‘Μαύρη Πόλη’ στα πόδια της Αίτνας - γνώρισε πολλές φορές τη στάχτη του ηφαιστείου της. Το πέπλο της καταστροφής της υπήρξε ταυτόχρονα και υλικό της αναδόμησής της.
Η Κατάνια είναι η γενέτειρα του Vincenzo Bellini από τους σημαντικότερους συνθέτες όπερας του 19ου αι., με πιο γνωστή την όπερα Νόρμα. Παρεμπιπτόντως, "Νόρμα" είναι κι ένα σπαγγέτι, που δοκιμάσαμε αργότερα...
Κοντά στο σπίτι του, βρίσκεται το Ρωμαϊκό Αμφιθέατρο, χωμένο ανάμεσα στις αυλές σπιτιών
ΚατάνΤια η Κατάνια...
Στο Καλτατζιρόνε φτάσαμε με τρενάκι, για να 'χουμε κουράγιο ν' ανέβουμε τα 142 σκαλιά που ενώνουν την άνω με την κάτω πόλη. Κι όμως τα ανέβηκα - και μπράβο μου! Τη δεκαετία 1950, στα σκαλοπάτια αυτά τοποθετήθηκαν πολύχρωμα κεραμικά πλακάκια διακοσμημένα με διάφορα μοτίβα εκπληκτικής λεπτομέρειας και με ζωηρά χρώματα. Κάθε χρόνο, τους καλοκαιρινούς μήνες, χιλιάδες κεριά στα σκαλιά δημιουργούν εντυπωσιακό θέαμα· δεν το απολαύσαμε καθότι το δικό μας ταξίδι ήτο φθινοπωρινό. Η πόλη είναι σκέτος πειρασμός με τα κεραμικά της, διακοσμητικά και χρηστικά, όλα πολύχρωμα και πανέμορφα.
"28η Οκτωβρίου 2025"... τι να γιορτάζουν άραγε οι Καλτατζιρονίτες... 😉
Εγώ πάντως, τα γενέθλιά μου... Να μου ζήσω!
Το Νότο ξανακτίστηκε, μετά τον σεισμό του 1693, από διάσημους αρχιτέκτονες αντικαθιστώντας την αρχαία της ταυτότητα με τη μπαρόκ του 18ου αι. Όμορφη πόλη, δεν λέω, αλλά δεν είχαμε να θαυμάσουμε κάτι άλλο πέραν των εντυπωσιακών κτηρίων που ήταν λουσμένα στο χρυσαφί φως τους ήλιου (τς!). Για πολλοστή φορά ακούσαμε από την ξεναγό για το Σικελιανό Μπαρόκ, τους Σαρακηνούς, Ισπανούς, Άραβες και βεβαίως τους Αρχαίους ημών προγόνους. Εδώ φάγαμε τη "Νόρμα" (του Μπελίνι που συναντήσαμε στην Κατάνια), το σπαγγέτι με σάλτσα ντομάτας, μοτσαρέλα, μελιτζάνα ψιλοκομμένη και μπόλικη παρμεζάνα· η μπόλικη κατακόκκινη σάλτσα δεν μ' αρέσει, αλλά περί ορέξεως κλπ κλπ.
ΠΙΑΤΣΑ ΑΡΜΕΡΙΝΑ με τα μπικίνι και τη σβάστικα
Η χάρη μας έφτασε εδώ για να δούμε την καταπληκτική Villa Romana del Casale, του 4ου αι. μ.Χ. Υπήρξε κυνηγετικό καταφύγιο και φιλοξενεί μερικά από τα καλύτερα διατηρημένα δείγματα ρωμαϊκών ψηφιδωτών λόγω κατολίσθησης και πλημμυρών που κάλυψαν τα ερείπια. Θαυμάσαμε την αίθουσα με τα μπικίνι, την σβάστικα σε ψηφιδωτό δαπέδου, το δωμάτιο νεονύμφων, τα spa...
Γυναίκες αθλήτριες αθλούνται σε άρση βαρών, ρίψη δίσκων, τρέξιμο και παιχνίδια με μπάλα. Γυναίκα με τήβεννο κρατά τα τρόπαια της νίκης - στεφάνι και φύλλο φοίνικα - ενώ η νικήτρια εμφανίζεται στεφανωμένη στο κέντρο του μωσαϊκού. Όλες με μπικίνι...
Η σβάστικα στον μανδύα πάνω από το γόνατο του πολεμιστή
Οι νεόνυμφοι σε τρυφερές στιγμές
Στο παρακάτω σημείο, συνευρίσκοντο παρέες για κους-κους αλλά και για την... ανάγκη τους ενώ νερά έτρεχαν από παντού για να ξεπλύνουν τις... ανομίες τους
ΣΥΡΑΚΟΥΣΕΣ & ΝΗΣΙ ΟΡΤΥΓΙΑΣ
Στις Συρακούσες, αποικία των Κορινθίων και γενέτειρα του Αρχιμήδη, μας περίμενε μια ξανθιά νταρντανο-Ιταλίδα ξεναγός με καθαρή και αργή ελληνική προφορά. Ξεναγηθήκαμε στο τεράστιο Αρχαιολογικό Πάρκο Νεάπολης που χτίστηκε μεταξύ 1952 και 1955 και περιέχει σημαντικά μνημεία, μεταξύ των οποίων το ελληνικό θέατρο και τα λατομεία και τις στοές που επισκεφθήκαμε.
Ελληνικό Θέατρο Συρακουσών, από τα μεγαλύτερα της αρχαιότητας, που χτίστηκε τον 6ο π.Χ. αι. Είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου σκαμμένο στο βράχο, και τροποποιήθηκε στους ρωμαϊκούς χρόνους. Εδώ πρωτοπαρουσίασε ο Αισχύλος την τραγωδία του, Οι Πέρσες. Λειτουργεί και σήμερα όπου παίζονται αρχαίες ελληνικές τραγωδίες.
Δίπλα στο Θέατρο, τα Latomia del Paradiso. Σε έναν τέτοιο... παράδεισο υπέφεραν όσοι εκ των Αθηναίων αιχμαλώτων επέζησαν μετά τη Σικελική εκστρατεία τους στις Συρακούσες τον 5ο π.Χ. αι. στα πλαίσια του Πελοποννησιακού Πολέμου και έφαγαν τα μούτρα τους...
Στον χώρο αυτό, μια τεχνητή σπηλιά προέκυψε από το σκάψιμο προϋπάρχοντος υδραγωγείου, σε σχήμα αυτιού, που χρησιμοποιούσε ο τύραννος Διονύσιος Α΄ ο Πρεσβύτερος τον 5ο αι. π.Χ. ως τόπο κράτησης. Αυτί του Διονυσίου την ονόμασε ο ζωγράφος Καραβάτζιο, όταν κατέφυγε εδώ τον 17ο αι., δραπετεύοντας από την κοντινή Μάλτα όπου είχε φυλακιστεί, όταν έκανε φόνο στη Ρώμη. Φαντάστηκε, λέει, ότι ο τύραννος Διονύσιος χρησιμοποιούσε τη σπηλιά για να ακούει κρυφά τους κρατούμενούς του, χάρη στην εξαιρετική ακουστική όπου ακόμη και ψίθυρος ακούγεται ενισχυμένος και καθαρός σε ολόκληρο τον χώρο. Βάλαμε κι εμείς τις φωνές για να θαυμάσουμε την εξαιρετική του ηχώ!
Σειρά έχει το νησί Ορτυγία, που στην αρχαιότητα ήταν το κέντρο της αρχαίας πόλης των Συρακουσών. Εδώ παρέμεινε φυλακισμένος ο Οδυσσέας από την Καλυψώ. Περιηγηθήκαμε στα σοκάκια της και στα δικά της αρχαία μνημεία: ναός του Απόλλωνα, Καθεδρικός Ναός των Συρακουσών, πλατεία Αρχιμήδη...
ΑΚΡΑΓΑΝΤΑ ή AGRIGENTO
Σικελία χωρίς Ακράγαντα δεν... Κατά τον Πίνδαρο, 'η ωραιότερη πόλη των θνητών'. Ιδρύθηκε τον 6ο π.Χ. αι. από κατοίκους μιας άλλης ελληνικής αποικίας, της Γέλας, που δημιούργησαν Ρόδιοι και Κρήτες και στην πορεία ανεξαρτοποιήθηκε. Επιβεβλημένη, λοιπόν, η επίσκεψη στην περίφημη Κοιλάδα των Ναών. Ξεναγός μας, μια κομψή Κρητικιά στα κόκκινα, με ωραία ομπρέλα, γνώσεις και χιούμορ, που συνέβαλε στο να περπατάμε 'ανάλαφρα' χωρίς γκρίνιες, κι ας μας βγήκε η πίστη στο περπάτημα.
Τα απομεινάρια των αρχαιοελληνικών ναών - διάσπαρτα στην αχανή περιοχή - σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση. Ναοί Ήρας και Ομόνοιας, Ηρακλή και Ολυμπίου Διός, ό,τι απέμεινε από τους Διόσκουρους Κάστορα και Πολυδεύκη, από ναό Ηφαίστου, ιερό Δήμητρας, καθώς και το ιερό Χθόνιων Θεοτήτων αφιερωμένο στη Δήμητρα και Περσεφόνη. Επίσης Τάφοι και Νεκροπόλεις, Αγορές και Βουλευτήριο.
Κοσμοπολίτικη, με θέα στο Ιόνιο καθώς είναι σκαρφαλωμένη σε βράχο. Από ψηλά φαίνεται ο παραλιακός οικισμός, Νάξος, που ίδρυσαν Ναξιώτες έποικοι τον 8ο π.Χ. Η πόλη καταστράφηκε από τους Συρακούσιους, και οι επιζώντες βρήκαν ασφάλεια ψηλά στον βράχο και δημιούργησαν την Ταορμίνα τον 5ο π.Χ. αι. Διαθέτει Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο του 3ου αι. π.Χ., ανακατασκευή επί ρωμαιοκρατίας, όπου φιλοξενούσε μονομαχίες και θηριομαχίες.
Το αρχαιοελληνικό θέατρο του 3ου π.Χ. αι. που ανακατασκευάστηκε από τους Ρωμαίους
ΤΣΕΦΑΛΟΥ ή CEFALU
Τσεφαλού, τουτέστιν, εις την κεφαλή, στην άκρη, λόγω της θέσης της. Παραλιακή πόλη με τον επιβλητικό βράχο, μείγμα παραλιακού θέρετρου και μεσαιωνικής πόλης.
Οι δίδυμοι πύργοι του νορμανδικού Καθεδρικού Ναού που ενώνει τις βυζαντινές, αραβικές και νορμανδικές παραδόσεις της πόλης.
ΜΟΝΡΕΑΛΕ
ΠΑΛΕΡΜΟ - ΠΑΝΟΡΜΟ
Μια μικρή περιήγηση στο Παλέρμο, την πρωτεύουσα της Σικελίας - το Πάνορμο των αρχαίων Ελλήνων εξαιτίας τους λιμανιού της που θεωρούσαν το μεγαλύτερο της Μεσογείου.
Ο σημερινός Καθεδρικός Ναός - αποτέλεσμα αλληλοεπικαλύψεων ανά τους αιώνες και τους πολιτισμούς - ξεκίνησε τον 12ο αι. Οι μεταμορφώσεις που υπέστη από τότε, λόγω κατακτήσεων, άλλαξαν ολοκληρωτικά την γενική όψη της μεσαιωνικής εκείνης κατασκευής.
Η Αγία Ροζαλία στο άρμα της - Νορμανδικής καταγωγής όταν οι Νορμανδοί εκδίωξαν τους Άραβες από τη Σικελία τον 12ο αι. - καθιερώθηκε ως πολιούχος του Παλέρμο· παραμένει άγνωστη στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
Οι Τέσσερις Ωδές σε σταυροδρόμι του Παλέρμο με πλούσια μνημεία στις 4 πλευρές του κόμβου, αρχών του 17ου αι. αντιπροσωπεύουν την αυτοκρατορική εξουσία. Κάθε πρόσοψη έχει τρία επίπεδα πάνω από σιντριβάνι, και κάθε επίπεδο περιλαμβάνει γλυπτά που αντιπροσωπεύουν: μία Εποχή (Άνοιξη, Καλοκαίρι κλπ) - έναν Ηγεμόνα (παππούς, γιος, εγγονός, δισέγγονος) - μίαν Πολιούχο Αγία της πόλης (πριν οριστεί τελικά η Ροζαλία).
Η Νέα Πύλη σε ανάμνησς της θριαμβευτικής εισόδου κάπου αυτοκράτορα τον 16ο αι. Στην εσωτερική πλευρά, 4 φιγούρες απεικονίζουν την Ειρήνη, τη Δικαιοσύνη, την Αλήθεια και την Αφθονία.
Το Παλάτι των Νορμανδών - έδρα του Βασιλείου της Σικελίας και σήμερα έδρα της Περιφέρειας Σικελίας.
Teatro Politeama Garibaldi (στρατηγός-επαναστάτης που συνέβαλε στην ενοποίηση της Ιταλίας): πολυχρηστικό θέατρο, εξού και το όνομα Πολυθέαμα. Από το 2001 είναι η έδρα της Συμφωνικής Σικελιανής Ορχήστρας.
Teatro Politeama by day & night
Teatro/Opera Massimo Vittorio Emanuele (ο 1ος βασιλιάς μετά την ενοποίηση της Ιταλίας το 1861): όταν ξεκίνησε η ανέγερσή του το 1875 ήταν το τρίτο σε μέγεθος στον κόσμο, μετά την Παρισινή Όπερα και την Κρατική Όπερα Βιέννης. Οι τελικές σκηνές της ταινίας Ο Νονός ΙΙΙ του Κόπολα, γυρίστηκαν στα σκαλιά του θεάτρου.
Teatro Massimo by day & night
Τα εγκαίνια έλαβαν χώρα στις 16 Μαΐου 1897 με το ανέβασμα
- για πρώτη φορά στο Παλέρμο - της όπερας του Verdi 'Falstaff'
Ο ελεύθερος χρόνος στο Παλέρμο, επέτρεψε σε όσους ήθελαν, να ξεναγηθούμε μέσα στο Θέατρο. Ανάμεσα στις πολλές αίθουσες, είναι και η κυκλική Αίθουσα της Ηχούς, εξαιτίας της ιδιαίτερης ακουστικής της, όπου η αντήχηση που προκαλείται όταν κάποιος μιλάει, αυξάνεται σταδιακά όσο πλησιάζει στο κέντρο του χώρου. Αρχικά υπήρξε καπνιστήριο των ανδρών της αριστοκρατίας
Η αυλαία του ταξιδιού στη Σικελία & Καλαβρία
θα κλείσει με μικρή αναφορά στη Mafia - Cosa Nostra...
- Κατά το ιταλικό λεξικό Devoto-Oli, η Μαφία είναι: "Ένα σύμπλεγμα μικρών, υπόγειων οργανώσεων (συμμορίες) οι οποίες χαρακτηρίζονται από κώδικα σιωπής (ομερτά) και ασκούν κάποιον έλεγχο σε επιχειρηματικές δραστηριότητες, καθώς και στη διοίκηση της Σικελίας".
- Κατά τον φιλόλογο-ιστορικό Δ. Κούτουλα, η Μαφία ξεκίνησε ως εθνική οργάνωση αυτοάμυνας των Σικελών κατά των ξένων κατακτητών. Όταν το 1860 ο Giuseppe Garibaldi ξεκίνησε την ένωση της Ιταλίας σε ένα κράτος, η Σικελία δεν κατάφερε να αναπτυχθεί. Και τότε ξεκίνησε η μεγάλη μετανάστευση. 20 εκ. Σικελών και Κάτω-Ιταλών μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, οι οποίες μόλις έβγαιναν από τον δικό τους εμφύλιο. Οι Ιταλοί ήταν αυτοί που ‘έχτισαν’ τις ΗΠΑ του 19ου αι. Έναν αιώνα μετά, επί Ρούσβελτ, η σικελική Μαφία στις ΗΠΑ μετασχηματίστηκε στη γνωστή Cosa Nostra (= Δική μας Υπόθεση) των 5 οικογενειών. Προηγουμένως, το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι διέλυσε τη Μαφία με μαζικές εκτοπίσεις δίχως δίκη. Επέστρεψε, όμως, στην πατρίδα της το 1943 με την απόβαση των συμμάχων, με τους Σικελούς να μην προβάλλουν καμία αντίσταση αναμένοντας την υποσχόμενη από τους Αμερικανούς αυτονομία της νήσου.
- Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, η αρχηγός πάντα μας υπενθύμιζε να αποφεύγουμε τη λέξη 'μαφία ή κόζα νόστρα' στις κουβέντες μας, μην ενοχληθούν οι Σικελοί...
Βλ. Επεισόδιο 1/2
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου